Πέμπτη 31 Ιουλίου 2008

Busting the Anthrax Myth


July 30, 2008

By Fred Burton and Scott Stewart


Dr. Jeffrey W. Runge, chief medical officer at the U.S. Department of Homeland Security, told a congressional subcommittee on July 22 that the risk of a large-scale biological attack on the nation is significant and that the U.S. government knows its terrorist enemies have sought to use biological agents as instruments of warfare. Runge also said that the United States believes that capability is within the terrorists’ reach.

Runge gave his testimony before a subcommittee on Emerging Threats, Cybersecurity, and Science and Technology that was holding a field hearing in Providence, R.I., to discuss the topic of “Emerging Biological Threats and Public Health Preparedness.”

During his testimony, Runge specifically pointed to al Qaeda as the most significant threat and testified that the United States had determined that the terrorist organization is seeking to develop and use a biological weapon to cause mass casualties in an attack. According to Runge, U.S. analysis indicates that anthrax is the most likely choice, and a successful single-city attack on an unprepared population could kill hundreds of thousands of citizens.

Later in his testimony, Runge remarked that many do not perceive the threat of bioterrorism to be as significant as that of a nuclear or conventional strike, even though such an attack could kill as many people as a nuclear detonation and have its own long-term environmental effects.

We must admit to being among those who do not perceive the threat of bioterrorism to be as significant as that posed by a nuclear strike. To be fair, it must be noted that we also do not see strikes using chemical or radiological weapons rising to the threshold of a true weapon of mass destruction either. The successful detonation of a nuclear weapon in an American city would be far more devastating that any of these other forms of attack. 

In fact, based on the past history of nonstate actors conducting attacks using biological weapons, we remain skeptical that a nonstate actor could conduct a biological weapons strike capable of creating as many casualties as a large strike using conventional explosives — such as the October 2002 Bali bombings that resulted in 202 deaths or the March 2004 train bombings in Madrid that killed 191. 

We do not disagree with Runge’s statements that actors such as al Qaeda have demonstrated an interest in biological weapons. There is ample evidence that al Qaeda has a rudimentary biological weapons capability. However, there is a huge chasm of capability that separates intent and a rudimentary biological weapons program from a biological weapons program that is capable of killing hundreds of thousands of people. 

Misconceptions About Biological Weapons 


There are many misconceptions involving biological weapons. The three most common are that they are easy to obtain, that they are easy to deploy effectively, and that, when used, they always cause massive casualties. 

While it is certainly true that there are many different types of actors who can easily gain access to rudimentary biological agents, there are far fewer actors who can actually isolate virulent strains of the agents, weaponize them and then effectively employ these agents in a manner that will realistically pose a significant threat of causing mass casualties. While organisms such as anthrax are present in the environment and are not difficult to obtain, more highly virulent strains of these tend to be far more difficult to locate, isolate and replicate. Such efforts require highly skilled individuals and sophisticated laboratory equipment.

Even incredibly deadly biological substances such as ricin and botulinum toxin are difficult to use in mass attacks. This difficulty arises when one attempts to take a rudimentary biological substance and then convert it into a weaponized form — a form that is potent enough to be deadly and yet readily dispersed. Even if this weaponization hurdle can be overcome, once developed, the weaponized agent must then be integrated with a weapons system that can effectively take large quantities of the agent and evenly distribute it in lethal doses to the intended targets. 

During the past several decades in the era of modern terrorism, biological weapons have been used very infrequently and with very little success. This fact alone serves to highlight the gap between the biological warfare misconceptions and reality. Militant groups desperately want to kill people and are constantly seeking new innovations that will allow them to kill larger numbers of people. Certainly if biological weapons were as easily obtained, as easily weaponized and as effective at producing mass casualties as commonly portrayed, militant groups would have used them far more frequently than they have. 

Militant groups are generally adaptive and responsive to failure. If something works, they will use it. If it does not, they will seek more effective means of achieving their deadly goals. A good example of this was the rise and fall of the use of chlorine in militant attacks in Iraq. 

Anthrax


As noted by Runge, the spore-forming bacterium Bacillus anthracis is readily available in nature and can be deadly if inhaled, if ingested or if it comes into contact with a person’s skin. What constitutes a deadly dose of inhalation anthrax has not been precisely quantified, but is estimated to be somewhere between 8,000 and 50,000 spores. One gram of weaponized anthrax, such as that contained in the letters mailed to U.S. Sens. Tom Daschle and Patrick Leahy in October 2001, can contain up to one trillion spores — enough to cause somewhere between 20 and 100 million deaths. The letters mailed to Daschle and Leahy reportedly contained about one gram each for a total estimated quantity of two grams of anthrax spores: enough to have theoretically killed between 40 and 200 million people. The U.S. Census Bureau estimates that the current population of the United States is 304.7 million. In a worst-case scenario, the letters mailed to Daschle and Leahy theoreticall y contained enough anthrax spores to kill nearly two-thirds of the U.S. population.

Yet, in spite of their incredibly deadly potential, those letters (along with an estimated five other anthrax letters mailed in a prior wave to media outlets such as the New York Post and the major television networks) killed only five people; another 22 victims were infected by the spores but recovered after receiving medical treatment. This difference between the theoretical number of fatal victims — hundreds of millions — and the actual number of victims — five — highlights the challenges in effectively distributing even a highly virulent and weaponized strain of an organism to a large number of potential victims.

To summarize: obtaining a biological agent is fairly simple. Isolating a virulent strain and then weaponizing that strain is somewhat more difficult. But the key to biological warfare — effectively distributing a weaponized agent to the intended target — is the really difficult part of the process. Anyone planning a biological attack against a large target such as a city needs to be concerned about a host of factors such as dilution, wind velocity and direction, particle size and weight, the susceptibility of the disease to ultraviolet light, heat, dryness or even rain. Small-scale localized attacks such as the 2001 anthrax letters or the 1984 salmonella attack undertaken by the Bhagwan Shri Rajneesh cult are far easier to commit. 

It is also important to remember that anthrax is not some sort of untreatable super disease. While anthrax does form hardy spores that can remain inert for a period of time, the disease is not easily transmitted from person to person, and therefore is unlikely to create an epidemic outside of the area targeted by the attack. Anthrax infections can be treated by the use of readily available antibiotics. The spores’ incubation period also permits time for early treatment if the attack is noticed. 

The deadliest known anthrax incident in recent years occurred in 1979 when an accidental release of aerosolized spores from a Soviet biological weapons facility in Sverdlovsk affected some 94 people — reportedly killing 68 of them. This facility was one of dozens of laboratories that were part of the Soviet Union’s massive and well-funded biological weapons program, one that employed thousands of the country’s brightest scientists. In fact, it was the largest biological weapons program in history. 

Perhaps the largest attempt by a nonstate actor to cause mass casualties using anthrax was the series of attacks conducted in 1993 by the Japanese cult group Aum Shinrikyo in Tokyo. 

In the late 1980s, Aum’s team of trained scientists spent millions of dollars to develop a series of state-of-the-art biological weapons research and production laboratories. The group experimented with botulinum toxin, anthrax, cholera and Q fever and even tried to acquire the Ebola virus. The group hoped to produce enough biological agent to trigger a global Armageddon. Its first attempts at unleashing mega-death on the world involved the use of botulinum toxin. In April 1990, the group used a fleet of three trucks equipped with aerosol sprayers to release liquid botulinum toxin on targets that included the Imperial Palace, the National Diet of Japan, the U.S. Embassy in Tokyo, two U.S. naval bases and the airport in Narita. In spite of the massive quantities of toxin released, there were no mass casualties, and, in fact, nobody outside of the cult was even aware the attacks had taken place. 

When the botulinum operations failed to produce results, Aum’s scientists went back to the drawing board and retooled their biological weapons facilities to produce anthrax. By mid-1993, they were ready to launch attacks involving anthrax; between June and August of 1993, the group sprayed thousands of gallons of aerosolized liquid anthrax in Tokyo. This time, Aum not only employed its fleet of sprayer trucks but also used aerosol sprayers mounted on the roof of their headquarters to disperse a cloud of aerosolized anthrax over the city. Again, the attacks produced no results and were not even noticed. It was only after the group’s successful 1995 subway attacks using sarin nerve agent that a Japanese government investigation discovered that the 1990 and 1993 biological attacks had occurred. 

Biological Weapons Production


Aum Shinrikyo’s team of highly trained scientists worked under ideal conditions in a first-world country with a virtually unlimited budget. They were able to travel the world in search of deadly organisms and even received technical advice from former Soviet scientists. The team worked in large, modern laboratory facilities to produce substantial quantities of biological weapons. They were able to operate these facilities inside industrial parks and openly order the large quantities of laboratory equipment they required. Yet, in spite of the millions of dollars the group spent on its biological weapons program — and the lack of any meaningful interference from the Japanese government — Aum still experienced problems in creating virulent biological agents and also found it difficult to dispense those agents effectively.

Today, al Qaeda finds itself operating in a very different environment than that experienced by Aum Shinrikyo in 1993. At that time, nobody was looking for Aum or its biological and chemical weapons program. By contrast, since the Sept. 11 attacks, the United States and its allies have actively pursued al Qaeda leaders and sought to dismantle and defang the organization. The United States and its allies have focused a considerable amount of resources in tracking and disassembling al Qaeda’s chemical and biological warfare efforts. The al Qaeda network has had millions of dollars of its assets seized in a number of countries, and it no longer has the safe haven of Afghanistan from which to operate. The chemical and biological facilities the group established in the 1990s in Afghanistan — such as the Deronta training camp, where cyanide and other toxins were used to kill dogs, and a crude anthrax production facility in Kandahar — have been found and destroy ed by U.S. troops. 

Operating in the badlands along the Pakistani-Afghan border, al Qaeda cannot easily build large modern factories capable of producing large quantities of agents or toxins. Such fixed facilities are expensive and consume a lot of resources. Even if al Qaeda had the spare capacity to invest in such facilities, the fixed nature of them means that they could be compromised and quickly destroyed by the United States.

If al Qaeda could somehow create and hide a fixed biological weapons facility in Pakistan’s Federally Administered Tribal Areas or North-West Frontier Province, it would still face the daunting task of transporting large quantities of biological agents from the Pakistani badlands to targets in the United States or Europe. Al Qaeda operatives certainly can create and transport small quantities of these compounds, but not enough to wreak the kind of massive damage it desires. 

Al Qaeda’s lead chemical and biological weapons expert, Midhat Mursi al-Sayid Umar, also known as Abu Khabab al-Masri, was reportedly killed on July 28, 2008, by a U.S. missile strike on his home in Pakistan. Al-Sayid, who had a $5 million dollar bounty on his head, was initially reported to have been one of those killed in the January 2006 strike in Damadola. If he was indeed killed, his death should be another significant blow to the group’s biological warfare efforts. 

Of course, we must recognize that the jihadist threat goes just beyond the al Qaeda core. As we have been writing for several years now, al Qaeda has undergone a metamorphosis from a smaller core group of professional operatives into an operational model that encourages independent grassroots jihadists to conduct attacks. The core al Qaeda group, through men like al-Sayid, has published manuals in hard copy and on the Internet that provide instructions on how to manufacture rudimentary biological weapons. 

It is our belief that independent jihadist cells and lone-wolf jihadists will almost certainly attempt to brew up some of the recipes from the al Qaeda cookbook. There also exists a very real threat that a jihadist sympathizer could obtain a small quantity of deadly biological organisms by infiltrating a research facility. 

This means that we likely will see some limited attempts at employing biological weapons. That does not mean, however, that such attacks will be large-scale or create mass casualties. 

The Bottom Line


While there has been much consternation and alarm-raising over the potential for widespread proliferation of biological weapons and the possible use of such weapons on a massive scale, there are significant constraints on such designs. The current dearth of substantial biological weapons programs and arsenals by governments worldwide, and the even smaller number of cases in which systems were actually used, seems to belie — or at least bring into question — the intense concern about such programs. 

While we would like to believe that countries such as the United States, the United Kingdom and Russia have halted their biological warfare programs for some noble ideological or humanitarian reason, we simply can’t. If biological weapons were in practice as effective as some would lead us to believe, these states would surely maintain stockpiles of them, just as they have maintained their nuclear weapons programs. Biological weapons programs were abandoned because they proved to be not as effective as advertised and because conventional munitions proved to provide more bang for the buck. 

In some ways, the psychological fear of a “super weapon” — undetectable, microscopic, easily delivered and extremely deadly — shapes assessment of the threat, more so than an objective understanding of actual capability and intent (not to mention the extreme difficulties of ever creating some sort of a super bug). Conventional weapons systems, and unconventional tactics, continue to be the most cost-effective and proven methods of warfare, whether between state actors or between state and nonstate actors. Nuclear weapons have also been shown to have true weapons of mass destruction power. 

To help keep the cost-benefit calculation of a biological warfare program in perspective, consider that Seung-Hui Cho, the man who committed the shooting at Virginia Tech, killed 32 people — more than six times as many as were killed by the 2001 anthrax letters. John Mohammed, the so-called “D.C. Sniper,” was able to cause a considerable amount of panic and kill twice as many people (10) by simply purchasing and using one assault rifle. Compare Mohammed’s effort and expenses to that of the Aum Shinrikyo anthrax program that took years of work by a huge team and millions of dollars to develop but infected no one. 

Now, just because biological weapons are not all they are cracked up to be does not mean that efforts to undermine the biological warfare plans and efforts of militant groups such as al Qaeda should not continue or that programs to detect such agents or develop more effective treatments and vaccines should be halted. Even though an anthrax attack probably will not kill huge numbers of people, as we saw in the case of the anthrax letters, such an attack can be quite disruptive. Cleaning up after such an attack is expensive and takes considerable time and effort. Like a dirty bomb, an anthrax attack will more likely serve as a weapon of mass disruption and not a weapon of mass destruction. 

Due to the disruption and the potential for some deaths as a result of an anthrax attack, the threat against the United States does remain a significant concern. However, the threat it represents is not as great as that of conventional attacks using firearms and explosives against soft targets, and it certainly does not rise anywhere near the level of a threat posed by a terrorist attack using a nuclear weapon. 

Homeland security resources are very limited and have been shrinking as we move further from 9/11 and as other items begin to take precedence in the federal budget. This means that an array of different programs is being forced to scramble for an ever-shrinking piece of the funding pie. In such an environment, it is often a temptation to overstate the threat. Such overstatements are harmful because they can sometimes prevent a rational distribution of resources and prevent resources from being allocated to where they are needed most.

source : www.stratfor.com Διαβάστε περισσότερα...

Zbigniew Brzezinski, Second Chance: Three Presidents and the Crisis of American Superpower. Basic Books 2007


Η αυτοανακήρυξη του προέδρου των ΗΠΑ σε πρώτο παγκόσμιο ηγέτη υπήρξε στιγμή ιδιαίτερης σπουδαιότητας για την Iστορία. Ήταν αποτέλεσμα της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης και του τέλους του Ψυχρού Πολέμου. Ο νέος αιώνας, όπως φαινόταν, ανήκε στην Αμερική, και ήταν δικό της καθήκον να τον διαμορφώσει. Πώς οι τρεις πρώτοι πρόεδροι των ΗΠΑ που ανέλαβαν το ρόλο του υπ’ αριθμόν ένα παγκόσμιου ηγέτη –ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος, ο Ουίλιαμ Κλίντον και ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος– ερμήνευσαν την ουσία της νέας εποχής; 

Καθοδηγήθηκαν από ένα όραμα που συμβάδιζε με τις ιστορικές περιστάσεις και ακολούθησαν μια συγκροτημένη στρατηγική; Ποιες αποφάσεις της εξωτερικής πολιτικής υπήρξαν οι πιο σημαντικές; Άφησαν τον κόσμο σε καλύτερη ή σε χειρότερη κατάσταση, και η θέση των ΗΠΑ σ’ αυτό τον κόσμο είναι τώρα ισχυρότερη ή πιο αδύναμη; Ποια είναι τα βασικά μαθήματα για το μέλλον που θα πρέπει να αντλήσουμε από τις δραστηριότητες των ΗΠΑ κατά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, ως της πρώτης παγκόσμιας υπερδύναμης;
«Είναι ουσιώδες η δεύτερη ευκαιρία της Αμερικής μετά το 2008 να είναι πιο επιτυχής από την πρώτη, διότι δεν θα υπάρξει τρίτη ευκαιρία. Η Αμερική χρειάζεται επειγόντως να διαμορφώσει μια πραγματικά μεταψυχροπολεμική παγκόσμια εξωτερική πολιτική. Μπορεί ακόμη να το κάνει, με την προϋπόθεση ότι ο νέος πρόεδρος, έχοντας γνώση του ότι “η ισχύς μιας μεγάλης δύναμης ελαττώνεται αν αυτή πάψει να υπηρετεί μια ιδέα”, συσχετίσει χειροπιαστά την αμερικανική ισχύ με τις βλέψεις της πολιτικά αφυπνισμένης ανθρωπότητας».

O Zμπίγκνιου Mπρζεζίνσκι θήτευσε ως σύμβουλος επί θεμάτων εθνικής ασφαλείας στο πλευρό του προέδρου των HΠA από το 1977 έως το 1981.

(Κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις Εκδόσεις Λιβάνη) Διαβάστε περισσότερα...

Rebecca Moore, Nato's New Mission: Projecting Stability in a Post-cold War World. Praeger Security International, 2007



H Rebecca Moore επαναφέρει το ερώτημα που κυριάρχησε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990: Υπάρχει σήμερα λόγος ύπαρξης του ΝΑΤΟ; Μέσα από το βιβλίο, η συγγραφέας υποστηρίζει ότι το ΝΑΤΟ έχει σήμερα πιο διευρυμένο ρόλο απ’ ό,τι στο παρελθόν και ότι απλώς δεν έχει αλλάξει ο χαρακτήρας αποστολή της Βορειοαντλαντικής Συμμαχίας, αλλά ο σκοπός της. Οι μεταψυχροπολεμικές πραγματικότητες επιβάλλουν στο ΝΑΤΟ να επικεντρωθεί περισσότερο στην πολιτική του αποστολή. Όπως υποστηρίζει η Moore στην προσπάθειά της να αναλύσει διεξοδικά το νέο ρόλο του ΝΑΤΟ, οι διαφορετικές προσεγγίσεις στους κόλπους της Συμμαχίας έχουν να κάνουν με το πως πρέπει να το ΝΑΤΟ να διαχειριστεί την παγκόσμια του αποστολή, προτείνοντας ότι το περιβάλλον ασφαλείας στην εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου το ΝΑΤΟ θα μπορέσει εξασφαλίσει την επιβίωση του μόνο αν καταφέρει να επεκτείνει την ασφάλειά πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης. Αυτή η αποστολή, κατά την Moore, είναι εξίσου πολιτική όσο και στρατιωτική.  


Η Rebecca Moore διδάσκει διεθνείς σχέσεις στο Concordia College.  Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 30 Ιουλίου 2008

China, the Olympics and the Visa Mystery


picture from : http://www.chinapictures.org

July 29, 2008


By Rodger Baker

Something extraordinary is happening in China, and we are not talking about the Olympics. Rather, Chinese officials have been clamping down on visa applications and implementing bureaucratic impediments to new and renewed visa applications under the guise of pre-Olympic security. 

In some ways, Beijing’s plan for a safe and secure Olympics appears based on the premise that if no one shows up, there can be no trouble. But placing restrictions on the movement of managers and employees of foreign businesses operating in China, even if for a limited time as Chinese officials have been at pains to reassure, makes little sense from the standpoint of gaining political and economic benefits from hosting the Olympics. Something just isn’t right. 
The Post-’70s Economic Framework

Since China’s economic reform and opening in the late 1970s, China’s economic policy — and thus the basis for the overall development of the nation — has been based on a simple two-part framework. First, draw in as much foreign investment as possible and use the money and technology to strengthen China while using the subsequent economic leverage to secure China. And second, encourage growth for growth’s sake to ensure an ever-increasing flow of money through the system to provide employment and social services to a massive and urbanizing population. 

Key to this policy has been creating a very open environment for foreign businesses, which bring money, technology and expertise and use their influence with their own governments to keep stable international relations with China — hence reducing international and economic frictions and increasing the efficiency of the supply chain. For more than two decades, Chinese national strategy has thus revolved around the principle of encouraging investment, joint ventures and wholly-owned foreign enterprises in China. There have been two foundations for this strategy: the evolution of financial facilities for transferring and controlling foreign money with a level of transparency nearing international standards, and the ease of movement of personnel in and out of China.

It is this latter point that recently has been hit the hardest. Over the past several months as the Beijing Olympics drew nearer, the Chinese government has effectively frozen up most financial reform plans. It also has issued a raft of new security measures not entirely unlike other host cities in the post 9/11 security environment. But China has gone several steps further than its predecessor hosts, placing official and bureaucratic impediments on visa applications. This not only has targeted potential “troublemaking” rights advocates, it has also impacted foreign businesses ranging from invited guests to the Olympic games to managers and employees of foreign companies in China.
Business and the New Visa Hassles

The visa restrictions in particular have been a source of angst for foreign businesses and business associations. Many smaller operations may circumvent Chinese regulations and travel on tourist visas (provided they can still obtain them). And there are ways around the tighter regulations or bureaucratic hurdles if one has the right connections or the willingness to apply several times or from different locations. But multinational corporations are less willing to jeopardize their operations by skirting the laws. Instead, they are making their concerns known to Beijing and hoping that restrictions are eased in September, as Beijing has rumored and hinted will occur. 

In general, these visa restrictions have been brushed aside by foreign observers as simply paranoia on China’s part regarding protests or terrorist attacks during the Olympics. In many ways, however, this makes little sense. First and most obvious, the Olympics were supposed to highlight the opening of China — not restrict the very people who have made China a key part of the global economy. Second, imposing tight restrictions in Shanghai, the center of the Chinese foreign-domestic economic nexus, makes little sense on grounds of Olympic security since Shanghai is playing only a minor role in the games compared to Beijing and Qingdao. (Think shutting down visas to New York during the Atlanta games in the name of security, though Shanghai admittedly is hosting some soccer matches.) 

Shutting down business visas to keep terrorists out makes little sense anyway — it is hard to imagine Uighur militants traveling on business visas as representatives of foreign multinationals. Furthermore, by restricting business visas — even if not across the board in a coherent fashion — China is putting a massive strain not only on the ability of businesses to trust Chinese regulations and business relations with the government, but also on the fluidity of the global supply chain. Shutting down or impeding visas affects much more than delaying the movement of a single individual into China; it impacts the ability of multinational corporations to move, replace or supplement managers and dealmakers in China. A delayed visa applications of just three months still represents an entire quarter that multinational corporations cannot reliably manage their businesses operations i n China, and that doesn’t take into account the visa backlog when restrictions are loosened or lifted. 

Disrupting an integral part of the global economy for a full quarter because of an international exposition makes little sense. The Germans in 1936 didn’t do it, the Russians in 1980 didn’t — no one has. One doesn’t simply shut down international business transactions for three months or more to stop a terrorist — and particularly not China, which depends on foreign direct investment. This is not simply an inconvenience for some people: It is the imposition of friction on a part of the system that is supposed to be frictionless. And it is not merely individuals who are affected, but the relations between mammoth companies.
A Period of Erratic Policies

China’s behavior has been erratic for several months now, if not for the past few years, with the implementation of new and often contradictory security and economic policies. These have all been brushed aside as somehow related to preparation for the Olympics. But they are in fact anomalous. China’s behavior is not that of a country trying to show its best side for the international community, nor that of a nation simply concerned about potential terrorist or public relations threats to the Olympic games. In another two months, after the Olympics and Paralympics have ended, it will become clearer whether this was a spate of excessive paranoia or a reflection of a much more significant crisis facing the Chinese leadership — and the evidence increasingly points toward the latter. 

As mentioned, China’s economic policies in the reform and opening era have been based on the idea of growth. This in many ways simply reflects the Asian economic model of maintaining cheap lending policies at home, subsidizing exports, flowing money through the system and focusing on revenue rather than profits. In essence, it is growth for the sake of growth. This was the policy of Japan, South Korea, Indonesia, Malaysia and Thailand. And it led each of those countries to a final crisis point, striking Japan first in the early 1990s and the rest of the Asian tigers a few years later. But China managed to avoid each of the previous Asian economic crises points, as it was on the lagging end of growth and investment curves. 

Following the Asian economic crisis, China fully recovered from the international stigma of Tiananmen Square and became the global economic darling. By the time the 21st century rolled around, China was already taking on the mantle of the Japanese and other Asians. It began to be labeled both an economic miracle and a rising power; a future challenge to U.S. economic dominance with all the political ramifications that brought. Were it not for 9/11, Washington would have squared off with Beijing to prevent the so-called China rise. The reprieve of international pressure that came when U.S. attention turned squarely toward Afghanistan and then Iraq freed China’s leaders from an external stress that could have brought about a very different set of economic and political decisions. 

With the United States preoccupied, and no other major power really challenging China, Beijing shifted its attention to domestic issues, and its review quickly revealed the stresses to the system. These did not primarily come from “splittist” forces like the Tibetans or the Falun Gong, but rather from the economic policies that had brought China from the Third World to the center of the global economic system. Beijing is well-aware that should it continue with its current economic policies, it will face the same risk of crisis as Japan, South Korea and the rest of Asia. It is also aware that growing internal challenges — from the spread and invasiveness of corruption to geographic economic imbalances, from rising social unrest to massive dislocation of populations &#821 2; are causing immediate problems.
Economics from Mao to Hu

Mao Zedong built a China designed to be self-sufficient and massively redundant. Every province, every city, every factory was supposed to be a self-contained unit, making the country capable of weathering nearly any military attack. Deng Xiaoping didn’t get rid of these redundancies when he opened the economy to foreign investment. Instead, he and his successors encouraged local officials to work to attract foreign investment and technology so as to raise China’s economic standard more rapidly. By the time Jiang Zemin was in power it had become clear that the regionally and locally driven economic policies threatened to throw China back into its old cycle of decentralization — and, ultimately, competing centers of power. Attempts by Jiang to correct this through the Go West program, for example, came to naught after meeting massive resistance in the wealthy c oastal provinces. The central government accordingly backed off, shifting its attention to reclaiming centralized authority over the military. 

Hu Jintao has sought once again to try to address the problem of the concentration of economic power in China’s coastal provinces and cities through his Harmonious Society initiative. The idea is to redistribute wealth and economic power, regain central authority over the economy, and at the same time reduce redundancies and inefficiencies in the Chinese economy. With minimal external interference, Hu was able to test policies that by their very nature were going to sacrifice short-term social stability in the name of long-term economic stability. Growth was replaced by sustainability as the target; longer-term redistribution of economic growth engines would replace short-term employment and social stability. 

This was a risky proposition, and one that met strong resistance in China. But the alternative was to sit back and wait for the inevitable economic crisis and the social repercussions thereto. In some ways, Hu was suggesting that China risk stability in the short term to preserve stability in the long run. But Hu didn’t anticipate the massive surge in global commodity prices, particularly of food and oil. This was compounded by increased international scrutiny over China’s human rights record ahead of the Olympics, natural disasters hitting at the availability and distribution of goods, a rise in domestic social unrest triggered by local government policies and economic corruption, several attempted and successful attacks against China’s transportation infrastructure, and the uprising in Tibet. Thus, the already-risky policies the central government was pursuing suddenly looked more destructive than constructive from the point of view of continued rule by the Communist Party of China (CPC). 

The global economic slowdown was the external impetus China feared — something that could undermine the flow of capital and leave Beijing unable to control the outcome of a reduction in the inflow of capital. At the same time, the internal social tensions triggered both by Hu’s attempts to reshape the Chinese economy and by the slow pace of those changes created a crisis for the Chinese leadership. It was hard enough internally to control a measured economic slowdown to reshape the economic structure of China, but quite another thing altogether to have such a slowdown imposed on China from outside at the very moment social stability was in a critical state at home. 
A Government in Crisis

China’s rapid and contradictory economic and security policies, rising social tensions, and seemingly counterproductive visa regulations appear to be signs of a government in crisis. They are the reactionary policies of a central leadership trying to preserve its authority, stabilize social stability and postpone an economic crisis. At the same time, we see signs that the local governments, and even organs of the central government, are putting up steady resistance to the announcements coming from Beijing. Slapping restrictions on foreign businessmen may make little sense from a broader business continuity sense, but if the point is to begin breaking the backs of the local governments — whose strength lies in their relations with foreign businesses — then the moves may make more sense. 

If the central government has reached the point that it is willing to risk its international business role to rein in wayward local officials, however, then the Chinese leadership sees a major crisis looming or already under way. It is one thing to toss out a few local leaders and replace them, quite another to undermine the structure of the Chinese economy for the sake of regaining control over local officials. But if Chinese history since 1949 (and really quite a ways before) is any guide, the core of the CPC leadership is willing to sacrifice social and economic stability to preserve power. One need only look at the Great Leap Forward, the Cultural Revolution or the crackdown at Tiananmen Square for evidence of this. Revolution is not, after all, a dinner party, and maintaining CPC control is paramount to the government. 

After each major revolution or crisis, China eventually has recovered. The Cultural Revolution was followed by diplomatic relations with the United States, Tiananmen Square was put aside as China joined the World Trade Organization and surged ahead in gross domestic product (GDP). Certainly, there was change among the leadership and in the way the party dealt with policies at home and abroad. But if there is the likelihood of loss of control due to an impending economic crisis, better to have some role in shaping the crisis to preserve the chance of maintaining a role in the future political structure than to sit by and try to clean up as things fall apart. The Party in fact has a long history of taking a self-generated crisis/revolution over an externally or domestically initiated one.

It may be that the contradictory policies Beijing is tossing around these days will simply fade away after September and things will get back to “normal.” But already, Chinese officials are downplaying the previously hyped political and economic benefits of the Olympic games. They are now warning that economic conditions may not be so strong in the future, and at least internally discussing the distinct possibility that at least certain regions of China are facing the same economic crises faced by their mentors Japan, South Korea and the Asian tigers. 
Internal Crises vs. the Economy

A recent article in the Global Times, a paper that addresses myriad topics of domestic and international significance and is read among China’s leaders, discussed how economics is not the best measure of strength. It referred to the overall comparative GDP and the size of China’s military in the late 1800s. Then, China was considered at its weakest, but from an economic or military perspective it could have been considered comparable to the global powers of the day. This hints at the deeper internal debate in Beijing, where true national strength and the role of the economy is under discussion. Assumptions that China is only focused on continued good economic ties with the world shouldn’t be taken as gospel — China has a track record of shutting down external connections when internal crises brew. 

Numerous polices are being thrown around in firefighting fashion, including blocking or at least hindering foreign business movement in and out of the country and tightening the flow of foreign capital in both directions. They are coming in reaction to flare-ups in economic, environmental, public relations and social arenas. Energy policies are making less sense, imbalances in supply and demand are growing and seemingly contradictory policies are being issued. Social unrest, or at least local media coverage of such unrest, seems to be increasing; either is a sign of weakening control. Local officials are still failing to fall in line with central government edicts. Strategic state enterprises like China National Petroleum Corp., China Petroleum & Chemical Corp. and the China Development Bank are all defyi ng state-council orders — and the State Council itself is apparently going head-to-head with major policy bodies long given control over economic policies.
Something extraordinary is happening in China. And while not everyone may want that to be the case, and so have sought to use the Olympics to explain things away, the easy explanation simply doesn’t make enough sense.

source :  www.stratfor.com

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 29 Ιουλίου 2008

Geoffrey Regan, Μάχες που άλλαξαν την ιστορία: 50 Αποφασιστικές Μάχες σε 2.500 χρόνια πολέμων. Εκδόσεις Κασταλία, 2007


Από τη Σαλαμίνα στα Γαυγάμηλα, από την Κωνσταντινούπολη στο Γκέττυσμπουργκ, από το Βατερλώ στα Στάλινγκραντ και το Ελ Αλαμέιν. Ο ειδικός στη στρατιωτική ιστορία, Τζέφρυ Ρήγκαν μας περιηγεί σε 50 φημισμένες μάχες, οι οποίες λόγω της φύσης και της έκβασής τους, είχαν μεγάλη επίδραση στην παγκόσμια ιστορία. 


Με τη βοήθεια των έγχρωμων χαρτών και απεικονίσεων, ο Τζέφρυ Ρήγκαν δεν εξετάζει απλώς τα γεγονότα, που οδήγησαν στις μάχες και την έκβασή τους, αλλά αναβιώνεινει τους αγώνες που δόθηκαν, αναλύει τις τακτικές τους και μονογραφεί τους κυριότερους διοικητές τους και τα οπλικά συστήματα που χρησιμοποίησαν. 
Οι "Μάχες που άλλαξαν την ιστορία", παρέχουν μια ενδελεχή και προσιτή παρουσίαση των 50 στρατιωτικών αναμετρήσεων, που διαμόρφωσαν τον κόσμο στον οποίο ζούμε.

Τίτλος πρωτοτύπου: Battles that Changed History. Carlton Books 2006 Διαβάστε περισσότερα...

John J. Mearsheimer, Η Τραγωδία της Πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων, Εκδόσεις Ποιότητα, 2006

Ο Αμερικανός διεθνολόγος John Mearsheimer αναλύει στο βιβλίο του τον ηγεμονισμό ως κινητήρια δύναμη των μεγάλων δυνάμεων της Ιστορίας. Υιοθετεί μία γενική θεωρητική προσέγγιση που εντάσσεται στη ρεαλιστική σχολή για να ερμηνεύσει τη συμπεριφορά των μεγάλων δυνάμεων και στη συνέχεια αναλύει τις κεντρικές εξελίξεις της διεθνούς πολιτικής κατά τους τελευταίους δύο αιώνες με βάση τη θεωρία αυτή.  

Ο Mearsheimer επιχειρεί να ανατρέψει την επικρατούσα αισιοδοξία για την εδραίωση της διεθνούς ειρήνης ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις τον 21ο αιώνα και επαναδιατυπώνει με ισχυρά επιχειρήματα τη θέση της ρεαλιστικής ανάλυσης: η φύση του διεθνούς συστήματος είναι άναρχη και η έλλειψη κεντρικής αρχής στο διεθνές σύστημα αναγκάζει τα κράτη να συναλλάσσονται με βάση την ισορροπία της ισχύος και στόχο τη μεγιστοποίηση του εθνικού συμφέροντος.

Στο βιβλίο του ο συγγραφέας διατυπώνοντας τη θεωρία του επιθετικού ρεαλισμού, πιστεύει ότι είναι απίθανη την επικράτηση επί μακρόν ενός πλανητικού ηγεμόνα. Τα κράτη τα οποία επιτυγχάνουν να αναδειχθούν σε περιφερειακές δυνάμεις-τοπικούς ηγεμόνες έχουν ως επόμενο στόχο να αποτρέψουν την ανάδειξη άλλων ισχυρών τοπικών ηγεμόνων σε άλλα περιφερειακά υποσυστήματα. 

Πιστεύει ότι δεν μπορεί να επιβιώσει μία προσέγγιση των ΗΠΑ με την Κίνα και επισημαίνει ότι εάν η Κίνα αναπτυχθεί οικονομικά θα αποτελέσει απειλή για την ισορροπία της ισχύος του περιφερειακού της υποσυστήματος στην Ασία. Η Κίνα θα προσπαθήσει να μετατρέψει υπέρ της το ισοζύγιο ισχύος και να διασφαλίσει ότι οι γείτονές της, κυρίως η Ιαπωνία και η Ρωσία, δεν είναι σε θέση να την απειλήσουν. Στη συνέχεια η Κίνα θα προσπαθήσει να εκδιώξει τις ΗΠΑ από την Ασία όπως η Αμερική έκανε με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις στο δυτικό ημισφαίριο. Για το λόγο αυτό πιστεύει ότι οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να εφαρμόσουν απέναντι στην Κίνα μια πολιτική ανάσχεσης και αποτροπής


John Mearsheimer είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Chicago. 

Τίτλος πρωτοτύπου: The Tragedy of Great Power Politics. W. W. Norton & Company, 2001 Διαβάστε περισσότερα...

Τσαγκ Τσουγκ, Τζον Χάλλιντευ, Μάο: Η Άγνωστη Ιστορία. Εκδόσεις ΕΣΤΙΑΣ, 2007

«Ο Μάο Τσε-τουνγκ, ο άνθρωπος που για δεκαετίες ολόκληρες άσκησε απόλυτη εξουσία στο ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι υπεύθυνος για το θάνατο, και μάλιστα σε περίοδο ειρήνης, 70 εκατομμυρίων ανθρώπων, υπεύθυνος δηλαδή για περισσότερους θανάτους από οποιονδήποτε άλλον ηγέτη του 20ού αιώνα». 

Η άποψη της Γιούνγκ Τσανγκ και του Τζον Χάλλιντεϋ διαφαίνεται ήδη από την εναρκτήρια πρόταση αυτού του βιβλίου. Δεν πρόκειται δηλαδή για κάποια νέα προσωπογραφία, λίγο ώς πολύ αγιογραφική, του Μεγάλου Τιμονιέρη, του οποίου η θεωρητική συνεισφορά –όπως συνοψίζεται στο Κόκκινο Βιβλιαράκι– και η επαναστατική δράση «στην υπηρεσία των μαζών» ενθουσίασαν στο πρόσφατο παρελθόν πολλούς διανοούμενους στη Δύση.
Ο Μάο Τσε-τουνγκ δεν υποκινήθηκε ούτε από ιδεαλισμό ούτε από ιδεολογία. Προσχώρησε στον μαρξισμό-λενινισμό πρώτα απ όλα γιατί η θεωρία αυτή του επέτρεπε να οικειοποιηθεί το τρομερό όργανο εξουσίας που είχε σχεδιάσει ο Λένιν: το ένα και μοναδικό κόμμα. Κυρίαρχος στο κινεζικό κομμουνιστικό κόμμα στα τέλη της δεκαετίας του 30, κι αργότερα, το 1949, σε όλα τα κέντρα αποφάσεων της χώρας του, μετά από έναν φονικό εμφύλιο πόλεμο και με την αποφασιστική στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης, ο Μάο εξελίχθηκε σε «υπέρτατο ολοκληρωτικό δεσπότη». Σχεδόν αόρατος, όπως παλαιότερα οι αυτοκράτορες, επέβαλε στον λαό του μια μόνιμη κατάσταση κινητοποίησης οιονεί στρατιωτικής και έναν άχαρο τρόπο διαβίωσης, διακοπτόμενο σποραδικά από εκρήξεις βίας και καταστροφικές καμπάνιες τρόμου. 

Η επιδίωξη του ονείρου του προκάλεσε το θάνατο τριάντα οκτώ εκατομμυρίων συμπατριωτών του στη διάρκεια του μεγαλύτερου λιμού που έχει καταγράψει η Ιστορία. Η ανάδειξη αυτής της ουσιαστικής και παραγνωρισμένης πτυχής της ζωής του είναι η κεντρική αποκάλυψη αυτού του βιβλίου, όπως και αρκετές άλλες που συνδέονται με τη Μεγάλη Πορεία, με τις σχέσεις του με τον Στάλιν, με την επιπόλαιη και συνάμα αυταρχική συμπεριφορά του προς τις διαδοχικές συζύγους του, τα παιδιά και τις ερωμένες του. 
Καρπός δεκαετούς έρευνας, κατά κύριο λόγο σε αρχεία απόρρητα μέχρι πρότινος, και πλούσιο σε ανέκδοτες μαρτυρίες το βιβλίο διαβάζεται ταυτόχρονα σαν αφήγημα φρίκης και σαν εγχειρίδιο πολιτικής φιλοσοφίας. Το πεπρωμένο του Μάο εικονογραφεί με τον καλύτερο τρόπο τον ωμό αφορισμό του Λιν Μπιάο, του ανθρώπου που υπήρξε για καιρό συνένοχός του προτού μεταβληθεί σε θύμα του: «Πολιτική εξουσία είναι η εξουσία τού να καταπιέζεις τους άλλους». Διαβάστε περισσότερα...

John Perkins, The Secret History of the American Empire: Economic Hit Men, Jackals, and the Truth about Global Corruption. Dutton Adult, 2007

Μετά το πρώτο του βιβλίο Confessions of an Economic Hit Man, ο Perkins προσφέρει ένα εξίσου αποκαλυπτικό βιβλίο, το οποίο ασχολείται με τις υπόγειες οικονομικές δραστηριότητες των αμερικανικών κυβερνήσεων και πιο συγκεκριμένα με την πολιτική την οποία ονομάζει ο συγγραφέας «συνεταιρικό ηγεμονισμό» (corporate hegemony). Κατά την άποψη του Perkins, οι αμερικανοί πρόεδροι έχουν συμμορφωθεί με τους οικονομικούς τους συμβούλους για την παραχώρηση οικονομικής βοήθειας σε διεφθαρμένους ηγέτες του Τρίτου Κόσμου, οι οποίοι διατηρούν ένα μερίδιο και επιστρέψουν το υπόλοιπο στις ΗΠΑ για τα μεγάλα έργα, αφήνοντας τους φτωχούς λαούς στο χρέος, απαιτώντας παράλληλα περισσότερα δάνεια και δουλική υπακοή στην αμερικανική πολιτική. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικός είναι ο συγγραφέας, ο οποίος εργάστηκε επί σειρά ετών ως αξιωματούχος της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA) των ΗΠΑ, στον τρόπο με τον οποίο η CIA χειρίζεται τους ηγέτες που αντιδρούν. Πρώτα αποσταθεροποιεί τις κυβερνήσεις τους και αν είναι απαραίτητο προχωρεί στις δολοφονίες τους. Η συγκέντρωση των αποδείξεων για τα όσα υποστηρίζει ο Perkins δεν είναι το ισχυρό χαρτί στο βιβλίο του. Οι επικριτές του στις ΗΠΑ τον κατηγορούν ότι επιδίδεται σε ένα είδος εντυπωσιασμού με βάση της ερμηνεία της εξωτερικής πολιτικής σύμφωνα με τις θεωρίες συνωμοσίας. Ωστόσο, οικονομολόγοι παραδέχονται ότι τα δάνεια και οι «συμβουλές εμπειρογνωμόνων» στις φτωχές χώρες είναι συνήθως επιβλαβή. Λίγοι αμφισβητούν ότι η Αμερική έχει υπονομευθεί ανηλεώς λόγω του ότι διάφορες κυβερνήσεις υποστήριξαν δικτάτορες συμπεριλαμβανομένου του Σαντάμ Χουσεΐν. Ο σκοπός του συγγραφέα είναι να ερμηνεύσει την μυστική ιστορία που κρύβεται πίσω από την ανάδυση της αμερικανικής υπερδύναμης. Παράλληλα, o Perkins προσπαθεί να εξηγήσει το πως μία σειρά επιλογών όπως, η στρατιωτική εισβολή στο Ιράκ, το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ινδονησίας, η οικονομική βοήθεια σε κράτη της Αφρικής έχουν δημιουργήσει μια αλληλοεξαρτώμενη σχέση διαφθοράς μεταξύ των ΗΠΑ και του Τρίτου Κόσμου, καλλιεργώντας ταυτόχρονα ένα ισχυρό ρεύμα αντιαμερικανισμού σε αυτά τα κράτη.  Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 28 Ιουλίου 2008

Charles Kupchan, The End of the American Era: U.S. Foreign Policy and the Geopolitics of the Twenty-first Century. Alfred a Knopf Inc. 2003

Η άνοδος της Ευρώπης σε συνδυασμό με την επιστροφή της μονομερούς δράσης και του απομονωτισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες οδηγούν στο διχασμό της Δύσης, στην αντιπαλότητα Αμερικής και Ευρώπης και επισπεύδουν τη μετάβαση προς έναν κόσμο με πολλαπλά κέντρα εξουσίας. 

Όπως κατέστησε σαφές ο πόλεμος στο Ιράκ, η Δύση βιώνει ήδη το διχασμό στους κόλπους της, ενώ σείονται τα θεμέλια της πολιτικής κοινότητας η οποία εδραίωσε το διεθνές σύστημα από τη δεκαετία του 1940. Υπό αυτή την έννοια, ο πόλεμος ήταν πρωτίστως ένας τρόπος για να επιταχυνθεί το έργο των ισχυρών γεωπολιτικών δυνάμεων οι οποίες είχαν ήδη αρχίσει να μετατάσσουν τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Καθώς τα ιστορικά γεγονότα διαδραματίζονται ταχύτατα -και το παγκόσμιο τοπίο μεταβάλλεται με τον ίδιο ρυθμό-, η Αμερική, η Ευρώπη και η ευρύτερη διεθνής κοινότητα καλούνται να αντιμετωπίσουν με αυξημένο αίσθημα ευθύνης και εγρήγορσης το τέλος της αμερικανικής εποχής και την εποχή που θα ακολουθήσει.

O Charles Kupchan είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Georgetown.  Διαβάστε περισσότερα...

Victor Davis Hanson, A War Like No Other: How the Athenians and Spartans Fought the Peloponnesian War.

Victor Davis Hanson, A War Like No Other: How the Athenians and Spartans Fought the Peloponnesian War. Random House, 2005.

Της Tracy Lee Simmons
Washington Post Book Review

Η εικόνα μας για τον Πελοποννησιακό πόλεμο έρχεται σχεδόν αποκλειστικά από την οπτική γωνία ενός και μόνο ανθρώπου. Η αφήγηση του είναι γεμάτη διφορούμενα αποφθέγματα που έδωσαν τροφή σε αιώνες ακαδημαϊκών συζητήσεων. «Τα πλήγματα των θεών πρέπει να τα υποφέρουμε στωικά και με υπομονή, ενώ τα πλήγματα των εχθρών με δύναμη και σθένος» για παράδειγμα, ή «Καμία πολιτεία δεν μπορεί να παραμείνει ελεύθερη αν δεν είναι ισάξια αντίπαλος για τους γείτονές της».

Τα αποφθέγματα αυτά ανήκουν φυσικά στον Θουκυδίδη, τον Αθηναίο ιστορικό ο οποίος θα νόμιζε κανείς οτι είπε ότι μπορούσε να ειπωθεί για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Η σύγκρουση μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών συντάραξε την ηπειρωτική και όχι μόνο Ελλάδα από το 431 μέχρι το 404 π.Χ. και σχεδόν κατάστρεψε τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό της φιλοσοφίας και της δημοκρατίας που γνωρίζουμε σήμερα. Κληροδότησε όμως και πάμπολλα οφέλη στους ιστορικούς που ακολούθησαν. Σήμερα η πάροδος του χρόνου έχει ίσως εξωραΐσει το πώς αντιλαμβανόμαστε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο ο οποίος δεν βγήκε από την ομίχλη των θρύλων του Ομήρου αλλά από τους καπνούς πραγματικών πεδίων μάχης όπου σκοτώθηκαν όχι μόνο στρατιώτες αλλά και γυναίκες και παιδιά.

Το βιβλίο «A War Like No Other» του Βίκτορ Ντέιβις Χάνσον είναι εν μέρει μια περίτεχνη διατριβή στο έργο του Θουκυδίδη. Ο Χάνσον, πρώην καθηγητής αρχαίας γραμματείας, είναι ένας από τους κυριότερους Αμερικανούς στρατιωτικούς ιστορικούς. Είναι επίσης και αρκετά καλός συγγραφέας με έντονη, καθαρή και άμεση γραφή, βατή στον μέσο αναγνώστη.

Ο Χάνσον αφηγείται την ιστορία των «χιλιάδων απλών Ελλήνων που σκοτώνονταν για τριάντα χρόνια στο όνομα άστατων ηγετών, διάτρητων συμμαχιών και αντιφατικών ιδεολογιών». Ο συγγραφέας βρίσκεται στο στοιχείο του τόσο όταν ασχολείται με λεπτομέρειες όπως το πλάτος διάφορων τεμαχίων πανοπλίας όσο κι όταν ανατρέχει στις ρίζες του ανταγωνισμού Αθήνας και Σπάρτης πενήντα χρόνια πριν. Στο βιβλίο μαθαίνουμε για την συνεργασία αλλά και τον ανταγωνισμό μεταξύ των χερσαίων στρατευμάτων και των τριήρεων, την κακομεταχείριση των βαρυφορτωμένων οπλιτών και για τα τείχη των πόλεων που οδήγησαν σε πολιορκίες που βοήθησαν τον πόλεμο να τραβήξει για δεκαετίες. Ενδιαφέρον όμως έχει η σκιαγράφηση του ευρύτερου πλαίσιου της εποχής που δεν βρίσκουμε στον Θουκυδίδη, όπως για παράδειγμα τις αναφορές στον μεγάλο λοιμό της Αθήνας του 430 στην λογοτεχνία της εποχής. Οι αναγνώστες με βασικές γνώσεις Ελληνικής ιστορίας του πέμπτου και του τέταρτου αιώνα π.Χ. σαφώς θα βρουν το βιβλίο πιο εύκολο, όμως ο συγγραφέας συμπεριλαμβάνει και παραρτήματα για τους αμύητους με σημαντικούς ορισμούς, τοπονύμια και βιογραφικά σημειώματα.

Όπως οι πλείστοι ιστορικοί και ο Χάνσον πιστεύει πως αν και δυο ιστορικές στιγμές δεν είναι ποτέ ίδιες, στο παρελθόν υπάρχουν μαθήματα χρήσιμα για το σήμερα. Οι παραλληλισμοί με σημερινές πολεμικές συρράξεις, ειδικά με τον πόλεμο στο Ιράκ του οποίου ο Χάνσον είναι υποστηρικτής, είναι καλά τεκμηριωμένοι. Οι πεποιθήσεις του Χάνσον όμως δεν πηγάζουν από άμυαλο πατριωτισμό. Αντιθέτως, ως συγγραφέας είναι ανελέητα ωμός και ειλικρινής στο θέμα του πολέμου. Πέρα από την ιστορική έρευνα, η ουσία του βιβλίου βασίζεται και στα λόγια του Ηράκλειτου: «Ο πόλεμος είναι ο πατέρας των πάντων».

Διαβάστε περισσότερα...

Fidel Castro


Εκείνα τα Χρόνια: Μια Αυτοβιογραφία

Εκδόσεις Τόπος, 2008

Στη δύση της ζωής του, ο Φιντέλ Κάστρο, μία από τις σημαντικότερες πολιτικές μορφές της εποχής μας, στοχάζεται την παιδική του ηλικία, τη νεότητά του και τον φοιτητικό του ακτιβισμό. Σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση, ο Κουβανός ηγέτης περιγράφει την οικογενειακή του ζωή, την εκπαίδευσή του σε καθολικά σχολεία της αριστοκρατίας και τις θρησκευτικές και ηθικές επιρροές που οδήγησαν στην εμπλοκή του στην πολιτική από πολύ μικρή ηλικία. Με τον χαρακτηριστικό χειμαρρώδη λόγο του Φιντέλ, αυτά τα αυτοβιογραφικά κείμενα, τα οποία έχουν προσφάτως ανανεωθεί με νέο, μέχρι τώρα ανέκδοτο υλικό, απεικονίζουν τις φοιτητικές μέρες του νεαρού επαναστάτη στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, τις πρώιμες σκέψεις του σχετικά με τον ένοπλο αγώνα, τα ταξίδια του στη Λατινική Αμερική ως οργανωτή διεθνούς συνάντησης φοιτητών, τη συμμετοχή του στη λαϊκή εξέγερση της Κολομβίας το 1948, τις εμπειρίες του ως νέου δικηγόρου και πολιτικού ακτιβιστή, την επίθεση στο φρούριο της Μονκάδα και τις μέρες της φυλακής που ακολούθησαν.

Τίτλος πρωτοτύπου: Fidel My Early Years, Ocean Press, 2004.

Κωδικός άρθρου: 809213

ΠΟΛΙΤΗΣ - 27/07/2008, Σελίδα: 80

Διαβάστε περισσότερα...

Αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές στο Ερεβάν

Η επικίνδυνη ανισορροπία της Αρμενίας

Του Jean Gueyras*


*Δημοσιογράφος.

Την 1η Μαρτίου, το Ερεβάν βυθίστηκε στο πένθος, μετά την αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας για τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών. Το συμβάν δημιούργησε ένταση στις σχέσεις μεταξύ Αρμενίας και Ηνωμένων Πολιτειών - οι τελευταίες εξετάζουν το ενδεχόμενο να "αναστείλουν" την οικονομική βοήθεια προς τη χώρα. Αντιθέτως, ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνεχάρη εγκάρδια τον νέο πρόεδρο, Σερτζ Σαρκισιάν, τον οποίο και δέχτηκε στη Μόσχα, στις 24 Μαρτίου, για να συζητήσουν για το μέλλον των διμερών τους σχέσεων.

Σύμφωνα με τις Αρχές της Αρμενίας, επτά πολίτες και ένας αστυνομικός σκοτώθηκαν τη νύχτα της 1ης Μαρτίου, στο Ερεβάν, ενώ οι τραυματίες ανήλθαν στους 133, οι μισοί εκ των οποίων ήταν αστυνομικοί. Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για τη "νοθεία" των προεδρικών εκλογών. Τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα είναι δύσκολο να επαληθευτούν εξαιτίας της λογοκρισίας που φίμωσε τον Τύπο μετά την επιβολή του καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης (1). Σύμφωνα με την ανθρωπιστική οργάνωση Human Rights Watch, η Αστυνομία έκανε χρήση θανατηφόρων όπλων, τα οποία έχουν απαγορευτεί από το διεθνές δίκαιο. Πάνω από εκατό αντιφρονούντες συνελήφθησαν και κινδυνεύουν να παραπεμφθούν σε δίκη για "σφετερισμό της εξουσίας και υποκίνηση ταραχών".

Από φίλοι, αντίπαλοι

Στις 9 Απριλίου, λοιπόν, ο Σερτζ Σαρκισιάν βρέθηκε επικεφαλής ενός κράτους που δέχτηκε το πλήγμα της καταστολής και της ωμής βίας του καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης, το οποίο διήρκησε είκοσι μέρες. Υπερισχύοντας μετά βίας στις προεδρικές εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου (52,9% των ψήφων), η αξιοπιστία του έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, σε βαθμό που η επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του, έδινε την εντύπωση πύρρειου νίκης. Όπως εκτιμά ο Αράμ Αμπραχάμιαν, διευθυντής της ισχυρής εφημερίδας του Ερεβάν "Aravod", ο νέος ηγέτης του κράτους έπεσε τελικά θύμα της διπροσωπίας του προκατόχου του, ο οποίος υπήρξε φίλος, αλλά και ανταγωνιστής. Κατά τη γνώμη του, "η προσφυγή στη βία εναντίον των διαδηλωτών ήταν σχέδιο του [Ρόμπερτ] Κοτσαριάν και εξέθεσε ανεπανόρθωτα τη νομιμότητα του Σαρκισιάν". Παρόλα αυτά, οι δύο άντρες, συνδέονται στενά.

ΘΕΜΑ 2

Η αρχή της έριδας


Ο Σαρκισιάν κατάγεται από το Άνω Καραμπάχ, την αυτόνομη περιοχή του Αζερμπαϊτζάν όπου η πλειονότητα των κατοίκων είναι Αρμένιοι. Το Άνω Καραμπάχ κέρδισε, διά των όπλων, "την ανεξαρτησία του" στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με επιστέγασμα την κατάληψη μέρους εδαφών του Αζερμπαϊτζάν.

Επιστρέφοντας, το 1990, στα "πάτρια εδάφη", ο Σαρκισιάν ανέλαβε, διαδοχικά, Υπουργεία-κλειδιά -το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και, το 2000, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας- προτού τεθεί επικεφαλής της Κυβέρνησης, τον Απρίλιο του 2007. Σε μεγάλο βαθμό, η ταχύτατη ανέλιξή του οφείλεται στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Ρόμπερτ Κοτσαριάν, με τον οποίο τον συνέδεε, όχι μόνο η κοινή τους καταγωγή, αλλά και η ιδεολογική τους συνάφεια.

Εξάλλου, το 1998, οι δύο άντρες ενορχήστρωσαν την αποπομπή του πρώτου Προέδρου της Δημοκρατίας, Λεβόν Τερ-Πετροσιάν, ο οποίος, ωστόσο, είχε ευνοήσει την αποδοχή τους από την ιθύνουσα ελίτ του Ερεβάν. Πράγματι, ο τελευταίος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση επειδή πρότεινε συμβιβαστική λύση για το πρόβλημα του Άνω Καραμπάχ, η οποία θεωρήθηκε ότι ευνοούσε τον Αζέρο εχθρό (2).

Στη συνέχεια, υπήρξαν υποψίες ότι το ντουέτο είχε ενεργό ρόλο στη σφαγή της 27ης Οκτωβρίου 1999. Εκείνη τη μέρα, πέντε άντρες οπλισμένοι με αυτόματα εισέβαλαν στην αίθουσα συνεδριάσεων του Κοινοβουλίου και δολοφόνησαν οκτώ άτομα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν οι δύο ισχυροί άντρες της εποχής: ο πρωθυπουργός Βάσκεν Σαρκισιάν, εθνικός ήρωας εξαιτίας του ρόλου του στον πόλεμο του Άνω Καραμπάχ, και ο χαρισματικός και λαοφιλής πρόεδρος της Βουλής, Κάρεν Ντερμιτζιάν (3).

Αναμφισβήτητα, από τις δολοφονίες επωφελήθηκαν κυρίως ο πρόεδρος Κοτσαριάν -ο οποίος είχε υποβαθμιστεί σε ρόλο καθαρά εθιμοτυπικό από τον πρωθυπουργό, Βάσκεν Σαρκισιάν-, καθώς και ο φίλος του, Σερτζ Σαρκισιάν, τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης. Εύλογα, ο τελευταίος θα έπρεπε να υποστεί κυρώσεις για αμέλεια ή ανικανότητα. Τίποτα από τα παραπάνω δεν συνέβη - αντιθέτως, αναβαθμίστηκε αναλαμβάνοντας το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Το μακελλειό της 27ης Οκτωβρίου δεν ήταν, λοιπόν, έργο κάποιας συμμορίας εθνικιστών, όπως φημολογήθηκε, αλλά καρπός ανταρσίας, η οποία ανέδειξε στην εξουσία έναν Πρόεδρο του οποίου, έως τότε, οι εξουσίες ήταν περιορισμένες. Ο γενικός εισαγγελέας, Γκατζίκ Τζαχανγκιριάν (4), ο οποίος επιχείρησε να διευρύνει τις έρευνες ώστε να αποκαλυφθεί αν οι πέντε ένοπλοι εκτελούσαν άνωθεν εντολές, σύντομα απαλλάχθηκε των καθηκόντων του. Όσο για τον Αράμ Σαρκισιάν, που ανακηρύχθηκε Πρωθυπουργός προς τιμήν της μνήμης του αδερφού του Βάσκεν, καθαιρέθηκε με συνοπτικές διαδικασίες. Ο δρόμος ήταν πλέον ορθάνοιχτος για την παγίωση του καθεστώτος του Κοτσαριάν, με την υποστήριξη του φιλόδοξου Σερτζ Σαρκισιάν.


Τα πρώτα σημάδια έριδας ανάμεσα στους δύο συμμάχους διαφάνηκαν πριν από δύο χρόνια περίπου, όταν τέθηκε το ζήτημα της διαδοχής του προέδρου Κοτσαριάν. Σύμφωνα με το σύνταγμα, δεν είχε δικαίωμα να διεκδικήσει τρίτη θητεία. Επιθυμούσε, όμως, να αναδειχθεί κάποιος άνθρωπος της εμπιστοσύνης του, ούτως ώστε να γίνει ο ίδιος, κατόπιν, ισχυρός Πρωθυπουργός - εν ολίγοις, ένας διακανονισμός ανάλογος με αυτόν του Πούτιν στη Ρωσία.

Το εν λόγω σχέδιο δεν ήταν της αρεσκείας του Σαρκισιάν, που ονειρευόταν εδώ και πάρα πολύ καιρό να διαδεχθεί τον συνεργό του στην προεδρία της Δημοκρατίας. Κοινός στόχος των δύο ανδρών ήταν να κερδίσουν την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, στις εκλογές του Μαΐου 2007, για να καταφέρουν να επιβληθούν. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Σαρκισιάν, ο οποίος αναδείχθηκε στην πρωθυπουργία τον Μάιο του 2007, έκανε "πρόταση εξαγοράς" στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα: εισήλθε ως απλό μέλος για να αναλάβει, στη συνέχεια, την προεδρία, μετατρέποντάς το σε ισχυρότατο εργαλείο κατά την προεκλογική εκστρατεία. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Κοτσαριάν πόνταρε στην υποστήριξη του κόμματος "Ευημερούσα Αρμενία", το οποίο ιδρύθηκε κατόπιν αιτήματός του από τον φίλο του Γκάτζικ Τσαρουκιάν, έναν πάμπλουτο και γκροτέσκο ολιγάρχη με το προσωνύμιο "Dodi Gago" ("τρελοβάτραχος"). Κάτοχος μίας τεράστιας περιουσίας η οποία εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 500 εκατομμύρια δολάρια, με περίπου σαράντα ιδιαίτερες επιτυχημένες εμπορικές επιχειρήσεις στην ιδιοκτησία του, ο Τσαρουκιάν είχε προεξοφλήσει τη νίκη του εκλεκτού του, πεπεισμένος ότι τα πάντα είναι εν δυνάμει εξαγοράσιμα.

Όμως, παρά τα γενναιόδωρα πριμ του ολιγάρχη, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα -χάρη στον νέο του πρόεδρο και στην ελεύθερη πρόσβαση στους διοικητικούς μηχανισμούς του κράτους- ήταν ο μεγάλος νικητής των βουλευτικών εκλογών της 12 Μαΐου, υπερτερώντας εμφανώς έναντι του "Ευημερούσα Αρμενία". Ουσιαστικά, οι συγκεκριμένες εκλογές λειτούργησαν ως "προκριματικές" για τις προεδρικές του Φεβρουαρίου 2008, αναγκάζοντας τον αρχηγό του κράτους να δεχτεί, τουλάχιστον κατ' επίφαση, την ετυμηγορία της κάλπης. Αίφνης, οι εντεταλμένοι εκπρόσωποι της προεδρίας και της Κυβέρνησης έσπευδαν να δηλώσουν ότι ο υποψήφιος Σαρκισιάν ήταν το "φαβορί" του προέδρου.

Η εκλογική επέλαση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, που καταλαμβάνει περισσότερες από τις μισές από τις εκατόν τριάντα μία έδρες της Βουλής, δεν εξηγείται μόνο από τη νοθεία, η οποία έχει γίνει σταθερά των εγχώριων εκλογικών διαδικασιών. Οφείλεται, επίσης, στην πολιτική αποτυχία της αντιπολίτευσης που έχει παραλύσει από τις προσωπικές φιλοδοξίες των ιθυνόντων της, ορισμένοι εκ των οποίων δρουν ως φερέφωνα του Πρωθυπουργού. Κατά τα φαινόμενα, επομένως, η προσεκτικά σχεδιασμένη ανάδειξη του Σαρκισιάν στην κορυφή της ηγεσίας του κράτους έμοιαζε ανεμπόδιστη.

ΘΕΜΑ 3
Η εμφάνιση του Τερ-Πετροσιάν

Όμως, τον Σεπτέμβριο του 2007, οι ιθύνοντες πιάστηκαν στον ύπνο από την απρόσμενη υποψηφιότητα του τέως προέδρου Λεβόν Τερ-Πετροσιάν, την ύπαρξή του οποίου είχαν κυριολεκτικά ξεχάσει. Παραμένοντας στην αφάνεια για μία δεκαετία, ο Πετροσιάν απείχε συνειδητά από κάθε πολιτική δραστηριότητα και είχε αφοσιωθεί αποκλειστικά στις εργασίες του ως πανεπιστημιακού.

Πολιορκούμενος κατ' επανάληψη από κοντινούς φίλους και συνεργάτες του, δήλωνε ότι θα κατέληγε στην απόφασή του την κατάλληλη στιγμή, αφότου είχε εξετάσει εξονυχιστικά όλες τις όψεις της συγκυρίας. Μετά από μία περιοδεία διάρκειας πολλών εβδομάδων σε ολόκληρη τη χώρα, διακήρυξε ότι επιβεβαίωσε το βαθμό της λαϊκής αντιπάθειας απέναντι στο κυβερνών καθεστώς και το λαϊκό έρεισμα για την επάνοδό του στην πολιτική σκηνή. Αποφάσισε, επομένως, να αγωνιστεί για τη διεκδίκηση της προεδρίας εναντίον εκείνων τους οποίους έκτοτε προσδιορίζει ως "συμμορίτες της εξουσίας" και "καθεστώς μαφίας".

Με δεδομένο το μποϊκοτάζ του συνόλου των μέσων ενημέρωσης, τα οποία ελέγχονται πλήρως από την εξουσία, επέλεξε τις δημόσιες συγκεντρώσεις για να στηλιτεύσει το καθεστώς και να εκθέσει τις ιδέες του. Κατά τη γνώμη του, το μεγαλύτερο έγκλημα των κυβερνώντων είναι η απραξία τους, εδώ και μία δεκαετία, για την επίλυση του προβλήματος στο Άνω Καραμπάχ, διευθέτηση χωρίς την οποία η Αρμενία δεν μπορεί να εξελιχθεί φυσιολογικά. Υπενθυμίζοντας τις αλλοτινές του προτάσεις για την αναγκαιότητα μίας συμβιβαστικής λύσης, οι οποίες, άλλωστε, τον είχαν φέρει σε δυσμενή θέση, κατέδειξε ότι ένας τέτοιος διακανονισμός καθίσταται, πλέον, ακόμη πιο δύσκολος, αν όχι ανέφικτος: "δεδομένου ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι ολοένα και λιγότερο διατεθειμένο να προβεί σε παραχωρήσεις εξαιτίας των πετρελαϊκών αποθεμάτων του τα οποία, σήμερα βρίσκονται στο απόγειο της παραγωγής τους".

Επονομαζόμενος από τον κυβερνητικό Τύπο "Λεβόν εφέντι" επειδή, σύμφωνα με τους επικριτές του, διάκειται θετικά έναντι της Τουρκίας, πήρε θέση επί του ευαίσθητου ζητήματος της γενοκτονίας των Αρμενίων, η οποία διαπράχθηκε το 1915 από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όπως δήλωσε: "Αντίθετα από τον Ρόμπερτ Κοτσαριάν, πιστεύω ότι δεν είναι γόνιμο να καθιστούμε το συγκεκριμένο πρόβλημα ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής της Αρμενίας". Και πρόσθεσε: "Η Τουρκία θα υποχρεωθεί να αναγνωρίσει, αργά ή γρήγορα, τη γενοκτονία των Αρμενίων, αλλά αυτό θα είναι εφικτό μονάχα σε ένα κλίμα ομαλών διμερών σχέσεων και καλής γειτονίας". Πήγε ακόμη πιο μακριά, δηλώνοντας ότι οι Αρμένιοι οφείλουν να ξεφορτωθούν το παλαιό τους σύνδρομο που τους υπαγορεύει να νιώθουν μονίμως θύματα. Ειδάλλως, η Αρμενία δεν θα κατορθώσει ποτέ να γίνει ένα σύγχρονο έθνος.

ΘΕΜΑ 4
Κατά της διαφθοράς

Οι δημόσιες παρεμβάσεις του -οι οποίες διαδόθηκαν στην κοινή γνώμη διαμέσου χιλιάδων DVD τα οποία διανεμήθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα και πολυάριθμων βίντεο που προβλήθηκαν στο You Tube-, έδωσαν ταχύτατα την εντύπωση αναμφισβήτητης κήρυξης πολέμου στο δίδυμο Κοτσαριάν-Σαρκισιάν. Αναφερόμενος στη σφαγή της 27ης Οκτωβρίου 1999, δήλωσε ότι "η μονολιθική πυραμίδα του διεφθαρμένου και εγκληματικού καθεστώτος της Αρμενίας δεν θα είχε δημιουργηθεί χωρίς την τραγική έκλειψη του Κάρεν Ντεμιρτζιάν και του Βάσκες Σαρκισιάν", συμπεριλαμβάνοντας στα κύρια καθήκοντα του νέου Προέδρου την αναζήτηση των υποκινητών της τραγωδίας.

Ο Τερ-Πετροσιάν, που διακηρύττει από τα πάνω αυτά που ο λαός μουρμουρίζει από τα κάτω, καταγγέλλει με μένος ιδίως "τη διαφθορά που έχει γαγγραινιάσει όλες τις βαθμίδες της κοινωνίας" και "την ωμή λεηλασία" του εθνικού πλούτου από την ομάδα των κυβερνώντων και τους ολιγάρχες, οι οποίοι έχουν μοιραστεί τους πιο προσοδοφόρους τομείς της οικονομίας. Μόνο με τη δύναμη του δημόσιου λόγου του, ο πρώην Πρόεδρος κατόρθωσε να δημιουργήσει, σε διάστημα μόλις μερικών μηνών, ένα κίνημα λαϊκής αντίστασης, ιδιαίτερα στους κόλπους της νεολαίας. Γεγονός που κατέδειξαν οι έντεκα ημέρες μαζικών ειρηνικών διαδηλώσεων εναντίον του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών, πριν από την αιματηρή καταστολή της 1ης Μαρτίου.

Ο ισχυρός γενικός εισαγγελέας, Αγκχβάν Χοβσεπιάν, ανέδειξε, άθελά του, τη χαρισματική προσωπικότητα του Τερ-Πετροσιάν, κατηγορώντας τον ότι έχει "υπνωτίσει" τα πλήθη, με την καθαυτό έννοια του όρου, φτάνοντας να τον απειλήσει με δίκη για πρακτική μαγείας...

Απέναντι στην άνοδο της λαϊκής αμφισβήτησης, ήταν επιτακτική ανάγκη για το καθεστώς να υπερισχύσει ήδη από τον Α΄ γύρο των προεδρικών εκλογών, ώστε να αποφύγει τις κακοτοπιές του Β΄ γύρου (5). Επιστρατεύτηκε, λοιπόν, κάθε μέσο για να διογκωθεί η νοθεία και να πολλαπλασιαστούν τα μέτρα εκφοβισμού των ψηφοφόρων. Ενάντια σε όλες τις προσδοκίες, οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) δεν κατόρθωσαν, ή δεν θέλησαν, να διαπιστώσουν το εύρος των παρατυπιών, εκτιμώντας ότι "κάποιες παραβιάσεις" δεν μπορούν επ' ουδενί να μεταβάλουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Πρόκειται μια αμφιλεγόμενη διατύπωση, η οποία χρησιμοποιείται ακατάπαυστα από τον ΟΑΣΕ μετά από οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία τα τελευταία δέκα χρόνια. Όλως περιέργως, αυτό δεν εμποδίζει τον οργανισμό να προσποιείται ότι τίποτα δεν πρέπει να αποθαρρύνει τις λιγοστές προόδους που πραγματοποιήθηκαν στην Αρμενία προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού.

Με τον νέο Πρόεδρό της εκλεγμένο κακήν κακώς, η Αρμενία διακινδυνεύει να εισέλθει σε περίοδο ταραχών και αποσταθεροποίησης. Η "κοινωνία των πολιτών, που, πλέον, αγνοεί τον φόβο", την οποία ο Τερ-Πετροσιάν καυχιέται ότι δημιούργησε στο εσωτερικό της χώρας, δεν θα παραιτηθεί εύκολα από τον αγώνα της. Απομένει να δούμε αν ο Σαρκισιάν θα αποδειχθεί αρκετά επιδέξιος και προνοητικός ώστε να εδραιώσει εποικοδομητικό διάλογο με τη νέα, επίφοβη αντιπολίτευση.

(1) Το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης αναιρέθηκε στις 20 Μαρτίου, αλλά αντικαταστάθηκε από νόμο ο οποίος, πρακτικά, απαγορεύει τις δημόσιες συγκεντρώσεις και τις πολιτικές διαδηλώσεις.
(2) Βλ. "Un "coup" pour rien en Armenie", "Le Monde Diplomatique", Δεκέμβριος 1998.
(3) Βλ. "Impossible troc entre Armenie et Azerbaidjan", "Le Monde Diplomatique", Μάρτιος 2001.
(4) Υποβαθμισμένος το 2001 στο πόστο του αναπληρωτή εισαγγελέα, ο Γκάτζικ Τζαχανγκιριάν απαλλάχθηκε των καθηκόντων του επειδή αμφισβήτησε τη νομιμότητα του εκλογικού αποτελέσματος της 19ης Φεβρουαρίου. Λίγο αργότερα, συνελήφθη για "μη εξουσιοδοτημένη μεταφορά όπλων". Πολλοί ανώτατοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών και τέσσερις διπλωμάτες της ανώτατης βαθμίδας επίσης καθαιρέθηκαν επειδή υποστήριξαν τον Τερ-Πετροσιάν.
(5) Σύμφωνα με την εκλογική επιτροπή, ο Σαρκισιάν αναδείχθηκε νικητής με 52,9% των ψήφων, ενώ ο Τερ- Πετροσιάν ήρθε δεύτερος με 21,5%.

Κωδικός άρθρου: 808399

ΠΟΛΙΤΗΣ - 27/07/2008, Σελίδα: 39

 
  Διαβάστε περισσότερα...

Τουρκία: Συμβιβασμός εις βάρος της δημοκρατίας

Μαντίλα, ο φερετζές του νέου συντάγματος

Του ειδικού απεσταλμένου της Monde Diplomatique Niels Kadritzke*
*Δημοσιογράφος

Στην Τουρκία, η κυβέρνηση του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ), η οποία επεδίωκε να αλλάξει το σύνταγμα ώστε να επιτρέπεται στις φοιτήτριες να φορούν την παραδοσιακή μαντίλα στα δημόσια πανεπιστήμια, φαίνεται ότι τώρα υπαναχωρεί, προκειμένου να μην προκαλέσει την μήνιν του κεμαλικού στρατοπέδου, και ιδιαίτερα των στρατιωτικών της χώρας.
Παραμένει, όμως, πιστή στην αρχική της πρόθεση να καταργήσει την ισχύουσα διάταξη, και είναι πλέον αποφασισμένη να άρει την απαγόρευση χωριστά, με τη συναίνεση, μάλιστα, και των εθνικιστών του ΜΗΡ. Πάντως, οι μαζικές διαδηλώσεις κατά της μαντίλας στην Άγκυρα έδειξαν ότι το στρατόπεδο των κεμαλιστών δεν θα αποδεχθεί εύκολα τις εξελίξεις αυτές.
Ο ιστορικός Αϊχάν Ακτάρ, οπαδός του μπάσκετ, εκτιμά ότι "το Γενικό Επιτελείο υποχρεώθηκε να αρκεστεί σε μια άμυνα ζώνης", μια τακτική επιλογή με την οποία υποτίθεται θα ωθήσει τον αντίπαλο στο λάθος, σε μια ανοιχτή επίθεση ενάντια στον κοσμικό χαρακτήρα. Και, παρότι ο Ερντογάν και ο Γκιουλ διακηρύσσουν καθημερινά την προσήλωσή τους στο κοσμικό κράτος, οι στρατιωτικοί δηλώνουν ότι και μόνον η άρση της απαγόρευσης της μαντίλας αποτελεί ανοιχτή επίθεση ενάντια στις ιδρυτικές αξίες του κεμαλικού κράτους.

Η αρχή της "λαϊκότητας"
Όμως, στην Τουρκία, η απαγόρευση της μαντίλας στα πανεπιστήμια δεν είναι ούτε νόμιμη ούτε συνταγματική. Η καθοριστική καμπή χρονολογείται από ένα απλό διάταγμα του 1989 του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο καθιστούσε τη "λαϊκότητα" ως "την υπέρτατη αρχή της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής". Αφού, λοιπόν, η αρχή αυτή είναι από τότε ανώτερη από όλες τις άλλες, κανείς δεν μπορεί "να επικαλείται οποιαδήποτε ελευθερία εάν αυτή δεν είναι συμβατή με την αρχή της λαϊκότητας".

Ένα δεύτερο στοιχείο είναι εξίσου σημαντικό: αυτό που οι κεμαλιστές εννοούν ως λαϊκότητα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που εννοούμε στη Γαλλία, τη Γερμανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Η έννοια "λαϊκλίκ" δεν ισοδυναμεί με το διαχωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος, αλλά με τον έλεγχο της θρησκείας από το κράτος. Είναι ο λόγος ύπαρξης της προεδρίας των θρησκευτικών υποθέσεων (DIB) - της διεύθυνσης που οργανώνει και επιβλέπει το χαναφιτικό σουνιτικό ισλάμ. Η προεδρία υποτίθεται ότι προασπίζεται το ιδανικό ενός ομοιογενούς έθνους, με την έννοια της "τουρκο-ισλαμικής σύνθεσης" που έγινε κρατική ιδεολογία μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980, και διαδίδεται μέχρι σήμερα σε όλα τα σχολικά εγχειρίδια στην Τουρκία. Με αυτό το πνεύμα η DIB ορίζει τους ιμάμηδες και παρέχει στα δημόσια σχολεία τα υποχρεωτικά θρησκευτικά μαθήματα.

Ο πολιτειολόγος Σαχίν Αλπάι περιγράφει την DIB ως το κρατικό εργαλείο για την πολιτική που αναφέρεται στη σουνιτική ταυτότητα. Καθώς η συγκεκριμένη διεύθυνση χρηματοδοτείται από τους φόρους, όλοι οι μη σουνίτες Τούρκοι, περιλαμβανομένων των εβραίων ή χριστιανών πολιτών, πληρώνουν για να υφίστανται διακρίσεις: θεωρούνται ένα είδος "ξένων" και αποκλείονται από τη δημόσια διοίκηση. Ακόμα και οι αλεβίδες, η κυριότερη μουσουλμανική μειονότητα, δεν αναγνωρίζονται ως αυτόνομη θρησκευτική ομάδα στη χώρα τους.

Ο χωρισμός της Εκκλησίας από το κράτος είναι, λοιπόν, μια αρχή τόσο ξένη στο κεμαλικό κράτος όσο και η ισότητα του δικαίου ανάμεσα στις θρησκείες. Η "λαϊκότητα" δεν είναι παρά μία απάτη και δεν χρησιμεύει παρά για να προστατεύει μια άλλη πίστη: σχεδόν σε όλες τις αίθουσες των ίδιων πανεπιστημίων είναι κρεμασμένα ευλαβικά τα πορτρέτα του Ατατούρκ.
Στη λαϊκή Τουρκία, η "κεμαλική θρησκεία" είναι πανταχού παρούσα. Μια προτομή του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας βρίσκεται σε κάθε χωριό, η φυσιογνωμία του κοσμεί κάθε χαρτονόμισμα. Στο σχολείο, η ζωή του Ατατούρκ διδάσκεται όπως η ζωή ενός αγίου.
Όποιος αμφισβητήσει το θρύλο, κινδυνεύει με την παραπομπή του για βλασφημία, με βάση το άρθρο 301 του τουρκικού ποινικού κώδικα(1). Και, βέβαια, ο "άγιος του κράτους" έχει το δικό του τόπο προσκυνήματος: το μαυσωλείο του Ατατούρκ στην πρωτεύουσα, την Άγκυρα.

Στο σύνταγμα, η πρώτη φράση του προοιμίου αναφέρεται στον "αθάνατο αρχηγό και ασύγκριτο ήρωα" Ατατούρκ, του οποίου οι ιδέες είναι εξίσου ουσιαστικές για το κράτος και το έθνος όσο και οι "μεταρρυθμίσεις και οι αρχές του". Αυτός είναι ένας τρόπος για να παγώνει η ιστορία και να καθίσταται συνταγματική αρχή ο κεμαλισμός.

Κανένας ιστορικός δεν θα αρνηθεί τα χαρίσματα του Ατατούρκ, όταν, στα ερείπια της οθωμανικής αυτοκρατορίας και κατά τη διάρκεια του αγώνα ενάντια στην ελληνική εισβολή, δημιούργησε, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καταρχήν τον απελευθερωτικό στρατό, στη συνέχεια το κράτος, και, στο τέλος, τις βάσεις ενός νέου έθνους.
Αλλά οι μέθοδοί του φέρουν τα χαρακτηριστικά μιας εποχής κατά την οποία αναπτύσσονταν στην Ευρώπη οι εθνικιστικές και αυταρχικές ιδέες. Γι' αυτό, όπως έχει γράψει ο Μουσταφά Ακιόλ, ο νέος τουρκικός εθνικισμός περιλάμβανε επίσης "φασιστικά χαρακτηριστικά", όπως, για παράδειγμα, "μυθοπλασίες για την ανωτερότητα της τουρκικής φυλής(2)".

Στρατός - Θεματοφύλακας
Από την αρχή, ο θεσμικός πυλώνας της αυταρχικής παράδοσης υπήρξε ο στρατός. Οι στρατιωτικοί δεν θεωρούν τον εαυτό τους μόνο ιστορικό σωτήρα της χώρας, αλλά επίσης και αρχιτέκτονα μιας κοινωνικής μετάλλαξης, η οποία, σύμφωνα με τα λόγια του πρώην αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων Οζκιόκ, "υπήρξε τόσο σημαντική για την Τουρκία όσο και η Αναγέννηση για τη Δύση(3)". Οι στρατιωτικοί πιστεύουν ότι μόνο ο στρατός μπορεί να εξασφαλίσει τη συνοχή μιας κοινωνίας βαθιά διχασμένης. Γι' αυτό, το σώμα των αξιωματικών υποτίθεται ότι έχει υποστεί ανοσία -από την ίδια την εκπαίδευσή του στις στρατιωτικές ακαδημίες- απέναντι στις "εξωτερικές ιδεολογίες" που μπορούν να αποτελέσουν απειλή για την ομοιογένεια του στρατού. Έτσι, αυτό το τόσο αυταρχικό μοντέλο μπορεί να διαιωνίζεται επ' άπειρον.
Το κόλπο των κεμαλιστών είναι απλό. Συνίσταται στο να καταγγέλλουν κάθε αμφισβήτηση ως αντιδραστική, λες και θα ξανάριχνε την Τουρκία στο Μεσαίωνα.

Αλλά τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Η σημερινή συνταγματική συζήτηση ανησυχεί πολλές γυναίκες, ακόμα κι όταν αυτές αντιτίθενται στην απαγόρευση της μαντίλας. Φοβούνται μια καλπάζουσα "επανατουρμπανοποίηση", όπως τη βλέπει να έρχεται ο κοινωνιολόγος Σερίφ Μαρντίν: η "κοινωνική πίεση" απειλεί να είναι τόσο ισχυρή, σε ένα παραδοσιακό μουσουλμανικό περιβάλλον, που ακόμη και μη θρησκευόμενες φοιτήτριες θα υποταχθούν σε αυτήν.

Όπως, για παράδειγμα, στη Φενέρ, μια άθλια συνοικία της Κωνσταντινούπολης, που αποτελεί προπύργιο άτεγκτων μουσουλμάνων στη νότια όχθη του Κεράτιου.
Εδώ, μία γυναίκα στις δύο φοράει το τσαρσάφ, μια ολόσωμη μαύρη μαντίλα που δεν αφήνει να φαίνεται παρά μόνο το πρόσωπο, ενώ οι άλλες έχουν καλυμμένα τα μαλλιά τους κάτω από το τουρμπάν.
Οι περισσότεροι άνδρες φορούν τον πλεκτό σκούφο και έχουν τις γενειάδες των ευσεβών μουσουλμάνων. Μπροστά στο τζαμί Ισμαήλ Αγά, πουλάνε κασέτες και CD με Σαουδάραβες ιεροκήρυκες και μαχητές του Αφγανιστάν.
Ο ιμάμης του τζαμιού δολοφονήθηκε, πριν από έναν χρόνο, σε συνθήκες που δεν διευκρινίστηκαν ποτέ. Η τουρκική αστυνομία δεν έχει την παραμικρή πιθανότητα να εξιχνιάσει όλα τα μυστήρια της συνοικίας. Αν υπάρχει στην Κωνσταντινούπολη ένα αυτόνομο "Ισλαμιστάν", σίγουρα βρίσκεται εκεί.
Όμως, εκεί βρίσκει κανείς, επίσης, μέρη όπου όχι μόνο μη μουσουλμάνοι ξένοι αλλά και Τούρκοι μπορούν να γευματίσουν κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού. Η Φενέρ δίνει την εντύπωση μιας αυτιστικής συνοικίας, αλλά όχι εχθρικής.

Η άλλη πραγματικότητα
Τέτοιες περιοχές δείχνουν ξεκάθαρα δύο πράγματα: από τη μία πλευρά, ότι η δύναμη της αδράνειας του "Ισλάμ της Ανατολίας" δεν θα μπορούσε να τσακιστεί από τον κρατικό καταναγκασμό. Από την άλλη, ότι το θρησκευτικό ζήτημα έχει μια κοινωνική διάσταση.
Η αλλαγή των παραδοσιακών τρόπων συμπεριφοράς και σκέψης αποτελεί μια εξέλιξη της κοινωνίας που δεν μπορεί να την ανακόψει καμία καταπίεση. Ωστόσο, με τους φόβους τους, οι μετακεμαλιστές της αριστεράς έρχονται επίσης να συμμεριστούν ασυνείδητα τα αυταρχικά φαντάσματα των κεμαλιστών, όσον αφορά την πιθανή επιτυχία μιας επιτάχυνσης της "διαδικασίας εκσυγχρονισμού".

Οι φόβοι διαστρεβλώνουν την αντίληψη της πραγματικότητας. Αυτό καταδεικνύει μελέτη, η οποία αφορά το σύνολο της Τουρκίας και χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Τεσέβ: το Μάιο του 2006, το 65% των ατόμων που ρωτήθηκαν ήταν πεπεισμένοι ότι υπήρχαν περισσότερες γυναίκες που φορούν τη μαντίλα(4). Η ίδια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι από το 1999 ώς το 2006, ο αριθμός των "καλυμμένων" γυναικών μειώθηκε κατά 9%.
Το 1999, μόνο το 27,3% των γυναικών κυκλοφορούσαν δημοσίως χωρίς τη μαντίλα ή το τουρμπάν, ενώ το 2007, φτάνουν το 36,5%.

Η μαντίλα, πράγματι, εμφανίζεται πιο σπάνια, απλώς αυτές που τη φορούν είναι όλο και περισσότερο ορατές στα μάτια της ελίτ των πόλεων. Οι λόγοι είναι η αγροτική έξοδος των τελευταίων χρόνων από την Ανατολία προς τις μεγάλες πόλεις, η κοινωνική άνοδος αρκετών επιχειρηματιών από την Ανατολία, η παρουσία στα μέσα ενημέρωσης πολιτικών του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης που δεν κρύβουν τις γυναίκες τους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αριστερά έχει δίκιο σε ορισμένους από τους φόβους της: στην αρχή, η άρση της απαγόρευσης θα αυξήσει τον αριθμό των φοιτητριών που θα φορούν τη μαντίλα, γιατί οι παραδοσιακές οικογένειες θα αυξήσουν την πίεση στις κόρες τους που σπουδάζουν. Αλλά, αν η τουρκική αριστερά και οι φεμινιστικές οργανώσεις φοβούνται τόσο πολύ την "κοινωνική πίεση", δεν είναι αυτό, άραγε, μια μορφή παραίτησης;

Εάν τη σημερινή συνταγματική συζήτηση έχουν μονοπωλήσει σε τέτοιο βαθμό τα ζητήματα της μαντίλας και της "λαϊκότητας", το σφάλμα δεν οφείλεται μόνο στους καθαρούς και σκληρούς κεμαλιστές, αλλά και στην κυβέρνηση.
Το κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν δεν έθεσε δημοσίως το ιστορικό διακύβευμα αυτής της συζήτησης. Η κοινωνία πρέπει να εκφραστεί για τις αδρές γραμμές ενός συντάγματος που ξεπερνά, επιτέλους, τον παγωμένο και προδημοκρατικό κεμαλισμό, και απαντά σε τρία μεγάλα ερωτήματα: Πώς μπορεί να υποταχθεί στον πολιτικό έλεγχο ο στρατός; Πώς θα ξεπεραστεί η αυταρχική σχέση κράτους και ατόμου; Και, τρίτον, πώς ένα σύνταγμα θα λάβει υπόψη του τις εθνικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές διαφορές που υπάρχουν και είναι διακριτές μέσα στον πληθυσμό της Τουρκίας;

Ο παράγων εθνικισμός
Το σύνταγμα του 1982 διακηρύσσει ως υπέρτατο στόχο του κράτους "την αιώνια ύπαρξη, την υλική και πνευματική άνθηση και ευημερία της Τουρκικής Δημοκρατίας".
Εγκωμιάζει την "απόλυτη υπεροχή της θέλησης του έθνους", του οποίου υποθέτει τον ομοιογενή χαρακτήρα. Τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών αποτελούν, συνεπώς, μια απλή λειτουργία του κράτους, που προκύπτει από αυτό. Ένα κράτος του οποίου την κυριαρχία πάνω στο λαό εγγυάται, σε τελική ανάλυση, ο ρόλος του στρατού ως προστάτη. Η διαφορά με ένα δημοκρατικό σύνταγμα είναι προφανής.
Σύμφωνα με τον Μεχμέτ Φιράτ, αντιπρόεδρο του ΑΚΡ, "ενώ το σημερινό σύνταγμα διακηρύχθηκε για να προστατεύει το κράτος από το λαό, το νέο σύνταγμα έχει ως στόχο να προστατεύει το άτομο από το κράτος". Δεν είναι τυχαίο ότι ο Φιράτ διατυπώνει αυτή την ομολογία πίστης μπροστά στους πρεσβευτές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης(5).
Το Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης μπορεί και θέλει, άραγε, να μεταφράσει αυτόν το στόχο σε πράξεις; Οι παρατηρητές έχουν αμφιβολίες για δύο λόγους: η κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται κάτω από το καχύποπτο βλέμμα των κεμαλιστών, δεν θα αισθανόταν αρκετά ισχυρή για να αποστρατιωτικοποιήσει και να φιλελευθεροποιήσει το σύστημα της Τουρκίας. Το ίδιο το ΑΚΡ άλλωστε δεν είναι ανοσοποιημένο ενάντια στην "εθνικιστική και αυταρχική πολιτική κουλτούρα που το έκανε να μεγαλώσει"(6).

Ποια είναι τα σχέδια της κυβέρνησης κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει καλύτερα από τον Εργκέν Οζμπουντούν. Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου κλήθηκε να προεδρεύσει στην επιτροπή που επιφορτίστηκε με την επεξεργασία του νέου σχεδίου συντάγματος.

Κεμαλικό υαλοπωλείο
Ο Οζμπουντούν δεν είναι ύποπτος για ισλαμιστικές τάσεις: το 2001 εκπροσωπούσε την κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για να υπερασπιστεί την απαγόρευση του ισλαμιστικού κόμματος Ρεφάχ, όπου ο Ερντογάν και ο Γκιουλ άρχισαν τη σταδιοδρομία τους. Αλλά ο καθηγητής Οζμπουντούν αναγνωρίζει ότι και οι δύο έχουν αλλάξει και θεωρεί ότι το ΑΚΡ είναι ένα συντηρητικό κόμμα που έχει διαλέξει με αξιόπιστο τρόπο την Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα δημοκρατικό σύστημα. Η περίφημη ισλαμιστική "κρυφή ημερήσια διάταξη" δεν είναι, κατά τη γνώμη του, παρά μια καθαρή χίμαιρα των κεμαλιστών.

Τόσο στο γράμμα του όσο και στο πνεύμα του, το σχέδιο συντάγματος που προτείνεται στηρίζεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον καθορισμό της ελευθερίας της σκέψης και της ελευθερίας της έκφρασης, όπως και για την προτεραιότητα του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου πάνω στο τουρκικό Σύνταγμα.
Είναι, επίσης, σημαντικό για τον Οζμπουντούν ότι οι αποφάσεις των στρατιωτικών δικαστηρίων μπορούν να ελέγχονται στον τελευταίο βαθμό από πολιτικά δικαστήρια.
Θα μπορούσαν, τέλος, κατά τη γνώμη του, να προχωρήσουν προς μια λύση του κουρδικού προβλήματος, προσδιορίζοντας την τουρκική γλώσσα ως "διοικητική γλώσσα", και ανοίγοντας, έτσι, χώρο για άλλες, "μη επίσημες" γλώσσες, όπως η κουρδική, στα οπτικοακουστικά μέσα και στα σχολεία.

Όσο για τα θρησκευτικά μαθήματα, τα οποία οι στρατιωτικοί εισήγαγαν το 1982 ως υποχρεωτικά, δεν θα είναι πια παρά προαιρετικά. Και το σύνταγμα θα βεβαιώνει, επίσης, το δικαίωμα κάθε πολίτη να αλλάζει θρησκεία. Για τον Οζμπουντούν, η απαγόρευση της μαντίλας δείχνει μια "διαστρεβλωμένη αντίληψη λαϊκότητας", η οποία αποτελεί προσβολή στα ατομικά δικαιώματα.
Η επιτροπή προτείνει μια κομψή λύση: θα κηρυχθεί απαράδεκτη κάθε "διάκριση λόγω της ένδυσης (...) στον βαθμό που αυτό δεν αντιβαίνει στις αρχές και στις μεταρρυθμίσεις του Ατατούρκ".

Αυτή η τακτική δείχνει με πόσες προφυλάξεις η επιτροπή κινείται στο "υαλοπωλείο" της κεμαλικής δημοκρατίας. Όσο για το ποιες ιδέες της επιτροπής Οζμπουντούν θα υιοθετηθούν στο κείμενο του συντάγματος το οποίο η κυβέρνηση του ΑΚΡ θα παρουσιάσει στη Βουλή, το ζήτημα παραμένει ανοιχτό. Η οριστική μορφή του θα πρέπει να ψηφιστεί και μετά να εγκριθεί με δημοψήφισμα.

Ίσες αποστάσεις
Είναι ελάχιστα πιθανό ότι στο τέλος το σύνταγμα θα ανταποκρίνεται πλήρως στα κοσμικά ιδεώδη του καθηγητή Οζμπουντούν. Ο καθηγητής Αλί Μπαρντάκογλου, το μεγάλο αφεντικό της προεδρίας θρησκευτικών υποθέσεων, έχει ήδη απαιτήσει τη διατήρηση των υποχρεωτικών θρησκευτικών μαθημάτων. Ο λόγος που επικαλείται είναι αποκαλυπτικός: τα προαιρετικά μαθήματα δεν θα έκαναν τίποτε άλλο παρά "να ενισχύσουν τις διαφορές ανάμεσα στους μαθητές(7)" - αν καταρρεύσει το μονοπώλιο του σουνιτικού πλειοψηφικού δόγματος, τότε απειλείται ολόκληρη η ομοιογένεια.
Μια τρίτη θέση, σε ίση απόσταση από τους κεμαλιστές και από το ΑΚΡ, εκφράζεται επίσης, έστω και με προσοχή. Νομικοί της αριστεράς, εκπρόσωποι θρησκευτικών μειονοτήτων και υποστηρικτές μιας "δημοκρατικής λαϊκότητας" απαιτούν να διαμορφωθεί ένα νομικό πλαίσιο για τον θρησκευτικό πλουραλισμό. Πρόκειται, με λίγα λόγια, για τον τερματισμό των διακρίσεων απέναντι στους μη σουνίτες μουσουλμάνους και στους πιστούς άλλων θρησκειών.

Σε αυτό το πλαίσιο, διανοούμενοι που παλαιότερα υποστήριξαν τον Ερντογάν και το ΑΚΡ ενάντια στην παλιά κεμαλική φρουρά, εκφράζονται, τώρα, επικριτικά.
Ο πολιτειολόγος Σαχίν Αλπάι, έγκυρος αρθρογράφος της εφημερίδας "Today's Zaman", η οποία πρόσκειται στην κυβέρνηση, επικρίνει τον τρόπο με τον οποίο το ΑΚΡ συμπεριφέρεται στους αλεβίτες, οι οποίοι ψήφισαν τον Ιούλιο κατά πλειοψηφία υπέρ του κεμαλικού Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), γιατί έβλεπαν τον Ερντογάν ως τον αρχηγό ενός σουνιτικού κόμματος και μόνο.

Κατάργηση της DIB
Κατά τον Αλπάι, δεν μπορεί να υπάρξει εγγύηση για μια "δημοκρατική λαϊκότητα", παρά μόνο αν το νέο σύνταγμα προβλέπει την ισότητα δικαιωμάτων για τους αλεβίτες. Ο στρατιωτικός εισαγγελέας Ουμίτ Καρντάς εκθειάζει, από την πλευρά του, την πλήρη κατάργηση του συντάγματος του 1982.
Το κείμενο αυτό είναι, κατά τη γνώμη του, είναι ένα "εργαλείο που δεν μπορεί να επισκευαστεί", καθώς το προοίμιό του παραπέμπει σε μια ξεπερασμένη εποχή, κατά την οποία ο στρατός προσδιόριζε το έθνος όπως τον βόλευε.
Η θέση του στηρίζεται στην εμπειρία του ως στρατιωτικού δικαστή. Μετά το πραξικόπημα του 1980, έζησε άλλωστε από πολύ κοντά την καταπίεση του κουρδικού πληθυσμού που τον οδήγησε σε παραίτηση από τα καθήκοντά του.
Ο Καρντάς υποστηρίζει την αρχή της λαϊκότητας βασισμένης στο μοντέλο των ευρωπαϊκών χωρών: θέλει να καταργήσει τελείως τη διεύθυνση θρησκευτικών υποθέσεων, την DIB, και ακόμη, τον έλεγχο του κράτους πάνω στις θρησκείες.
Οι θρησκείες δεν θα χρηματοδοτούνται πια από τους φόρους, αλλά μόνο από δωρεές και από ιδρύματα τα οποία θα μπορούν να ασκούν τις δραστηριότητές τους έξω από τον έλεγχο του κράτους.

Τα συνταγματικά ιδανικά του Καρντάς είναι ένα είδος έμμεσου αποτυπώματος του θεμελιώδους νόμου που θα μπορούσαμε να τον ονομάσουμε "μετακεμαλικό". Ένα τουρκικό σύνταγμα όπου οι ατομικές ελευθερίες και τα πολιτικά δικαιώματα δεν θα περιορίζονται πια σε σχέση με τον σημερινό αυταρχικό προσδιορισμό του κράτους.
Θέλει, επίσης, να περιορίσει την πειθαρχική επιρροή του στρατού στην κοινωνία των πολιτών, με το δικαίωμα αντίρρησης συνείδησης και με τη δημιουργία μιας εναλλακτικής πολιτικής θητείας.
Φτάνει μέχρι το σημείο να ονειρεύεται στρατό και αστυνομία που θα ξανασκέφτονταν την εκπαίδευσή τους σύμφωνα με δημοκρατικές αρχές, και οι οποίες δεν θα έπρεπε πλέον να λειτουργούν όπως "οι δύο γροθιές του κράτους" που χρησιμεύουν κατ' αρχήν για να ελέγχουν τους πολίτες.

Ο Καρντάς δεν βλέπει, ωστόσο, να υιοθετεί το ΑΚΡ τόσο ριζοσπαστικές ιδέες. Αναρωτιέται, ακόμα, αν η αμυντική στάση του κόμματος δεν αποκαλύπτει μια τακτική προφύλαξης απέναντι στο κεμαλικό μπλοκ, ακόμη και αυταρχικές τάσεις που ο Ερντογάν άφησε να διαφανούν σε πολλές περιπτώσεις.
Ο άλλος αυταρχισμός

Για παράδειγμα, όταν κατέθεσε αγωγή για συκοφαντική δυσφήμιση ενάντια σε γελοιογράφους, οι οποίοι, έχοντας ως στόχο τις αδυναμίες του πρωθυπουργού, δεν έκαναν τίποτε περισσότερο από το να ασκήσουν το δικαίωμά τους και να κάνουν τη δουλειά τους.
Αν ρωτήσει κανείς ειλικρινείς δημοκράτες όπως τον Καρντάς, ποιες είναι οι πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να ψηφίσουν ένα μετακεμαλικό Σύνταγμα, η απάντησή τους θα είναι να σηκώσουν τους ώμους καρτερικά.
Ναι, βέβαια, μια μετακεμαλική, ανεξάρτητη αριστερά είναι απαραίτητη, αλλά δεν τη βλέπουμε να εμφανίζεται πουθενά. Στις εκλογές του καλοκαιριού του 2007, ελπίζαμε ότι ορισμένες έδρες θα τις κατακτούσαν υποψήφιοι που κατέβηκαν με τον τίτλο "ανεξάρτητοι". Αλλά ο ανεξάρτητος υποψήφιος δεν κατάφερε να κερδίσει ούτε καν στη φιλελεύθερη Κωνσταντινούπολη.

Τα κοινωνικά προβλήματα και οι πολιτικές συγκρούσεις που θα έπρεπε, λογικά, να επιτρέπουν σε ένα κόμμα της αριστεράς να έχει ούριο τον άνεμο, έχουν οξυνθεί όσο ποτέ. Το ΑΚΡ εφαρμόζει με επιμονή νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική. Το χάσμα ανάμεσα σε φτωχούς και πλούσιους βαθαίνει.
Οι πρόοδοι μιας κοινωνικής πολιτικής άξιας του ονόματός της είναι σποραδικές. Οι απλοί άνθρωποι συχνά βρίσκονται υπερχρεωμένοι. Και η οικονομική σταθερότητα στην οποία ο Ερντογάν οφείλει την εκλογική νίκη του βασίζεται σε μια σταθερή εισροή ξένων κεφαλαίων. Ωστόσο, κανένας στην αριστερά δεν θα διακινδύνευε να ευχηθεί μια οικονομική κρίση: με έναν πληθυσμό αναστατωμένο με την "κουρδική κρίση", μόνο το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) της άκρας δεξιάς θα έβγαινε κερδισμένο.

Στρατιώτες-μάρτυρες
Μετά τις πρώτες συγκρούσεις στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράκ, ο στρατός οδήγησε σε δίκη οκτώ στρατιώτες που είχαν απαχθεί από κομάντο του ΡΚΚ στις 21 Οκτωβρίου 2007 και οι οποίοι απελευθερώθηκαν μερικές βδομάδες αργότερα. Οι στρατιώτες κατηγορούνται ότι, αφού ακολούθησαν τους άνδρες του ΡΚΚ σε "στρατόπεδα τρομοκρατών στο Βόρειο Ιράκ", αυτό σημαίνει ότι "αρνήθηκαν το καθήκον τους", "πολέμησαν σε εχθρική χώρα", "προπαγάνδισαν υπέρ του ΡΚΚ και εναντίον του στρατού". Οι ποινές που έχουν ζητηθεί εναντίον τους ξεκινούν από τα τρία χρόνια φυλάκισης και φτάνουν τα ισόβια.

Παρά τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν ενάντια στην καταδίκη των στρατιωτών, κάποιοι από τους οποίους ήταν πράγματι Κούρδοι, άλλοι πολιτικοί του ΑΚΡ εκφράστηκαν υπέρ σοβινιστικών απόψεων, όπως το ότι είναι ιστορικά ανήκουστο "να παραδίδονται στον εχθρό τούρκοι στρατιώτες"(8).
Τέτοιου είδους δηλώσεις εγγράφονται στη στρατιωτική ιδεολογία του "μάρτυρα", καταδεικνύοντας ως υπέρτατο καθήκον κάθε πολίτη, τον θάνατο για την πατρίδα. Αυτή η "Weltanschauung"(9) δεν είναι επιτρεπτή για ένα σύνταγμα του οποίου το καθήκον είναι να προφυλάσσει τους πολίτες από το κράτος και την καταχρηστική του εξουσία.

(1) Το άρθρο τιμωρεί την "προσβολή της τουρκικής εθνικής ταυτότητας", αλλά, για τους κεμαλικούς εισαγγελείς, η "τουρκική ταυτότητα" και ο Ατατούρκ είναι το ίδιο πράγμα.

(2) "Turkish Daily News", 7 Οκτωβρίου 2007.

(3) Βλέπε Ersel Atdinli, Nihat Ali Ozcan και Dogan Akyaz, "The Turkish military 's march toward Europe", "Foreign Affairs", Λονδίνο, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2006.

(4) Ali Carkoglu και Binnaz Toprak, "Religion, Society and Politics in a Changing Turkey", Εκδόσεις Tesev, Κωνσταντινούπολη, 2007, σελ. 63.

(5) "Today 's Zaman", Κωνσταντινούπολη, 20 Σεπτεμβρίου 2007.

(6) Dogu Ergil, "Today 's Zaman", 23 Σεπτεμβρίου 2007.

(7) "Turkish Daily News", 26 Σεπτεμβρίου 2007.

(8) Bulent Arinc, πρώην πρόεδρος της Βουλής, αναφέρεται στη "Suddeutsche Zeitung", 13 Νοεμβρίου 2007.

(9) ΣτΕ: Γερμανικά στο πρωτότυπο: φιλοσοφία, στάση ζωής.





Κωδικός άρθρου: 808398

ΠΟΛΙΤΗΣ - 27/07/2008, Σελίδα: 35 Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 27 Ιουλίου 2008

Noam Chomsky - War, Geopolitics, and History 102 min - Apr 11, 2007



Noam Chomsky, professor, linguistics, MIT Robert Fisk, correspondent, The Independent Journalist Robert Fisk of the UK-based publication, The Independent, recounts his experiences traveling around the world and living in the Middle East, Fisk speaks on history and geopolitics in the Middle East. His focus is on the problems with journalism in the United States, which include an over-reliance on what government authorities say and the common mode of reporting 'from Baghdad' but entirely within the confines of a hotel room. Using newspaper articles and speeches from politicians, Fisk illustrates the lack of concern for Iraqis as human beings. Fisk's talk also looks at the Armenian genocide, which was downplayed in Western media. After the talk, Fisk fields questions ranging from the rumors of civil war in Iraq to the situation in Lebanon. The event was organized by the Armenian National Committee's Eastern Region in conjunction with the Technology and Culture Forum at MIT and the Harvard Alliance for Justice in the Middle East. Additional sponsors included the MIT Thistle, the MIT Social Justice Cooperative, and the Nation Institute. Διαβάστε περισσότερα...

Το Κόσοβο και η γεωπολιτική των Βαλκανίων

Του Pierre Hillard, διδάκτορα Πολιτικών Επιστημών 
Μετάφραση-επιμέλεια: Κλεοπάτρα Κατακάλου 
ΡΕΣΑΛΤΟ, τεύχος-27



Η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου σκηνοθετήθηκε από τα ατλαντικά ΜΜΕ σαν μία νίκη των λαών για την αυτοδιάθεσή τους. Ουδέν απατηλότερον, επισημαίνει ο Pierre Hillard: Η απόφαση αυτή δεν ελήφθη από τους ενδιαφερόμενους, αλλά από τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελικά το «ανεξάρτητο» Κόσοβο δεν είναι κυρίαρχο και η νόμιμη οικονομική του δραστηριότητα περιορίζεται στο να φιλοξενεί την πιο σύγχρονη αμερικάνικη στρατιωτική βάση, που εμφυτεύθηκε στη Γηραιά Ήπειρο, το Bondsteel. (Πρόλογος από Reseau Voltaire, 28 Φεβρ. 2008) 


Η ανεξαρτησία του Κοσόβου της 17ης Φεβρουαρίου 2008, αποτελεί καμπή στα Βαλκάνια. Ένα δάσος από αλβανικές, αμερικάνικες και αγγλικές σημαίες ανέμιζε μέσα στους δρόμους της καινούργιας πρωτεύουσας, της Πρίστινα. Εδώ κι εκεί, ένα «Ευχαριστώ Γερμανία», («Danke Deutschland»), διακοσμούσε τις μετώπες των περισσοτέρων κτηρίων, θυμίζοντας την αδιάσειστη συμβολή του Βερολίνου στη γένεση του καινούργιου αυτού κράτους.

Η αναγνώριση της τελευταίας επαρχίας της Ομοσπονδίας της Γιουγκοσλαβίας δείχνει να ολοκληρώνει τον κατακερματισμό αυτής της χώρας ο οποίος ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Στην πραγματικότητα, η καταστροφή της Ομοσπονδίας αυτής εντάσσεται σ' ένα ευρύτερο σχέδιο εδαφικής και οικονομικής αναδιάρθρωσης των Βαλκανίων, σε σχέση με τη Μαύρη Θάλασσα και την Εγγύς-Ανατολή.

Η Γιουγκοσλαβία πρέπει να καταστραφεί 


Η καταστροφή αυτής της χώρας οφείλεται στη Γερμανία. Πράγματι, ήδη από το 1970, οι πολιτικές αρχές της Βαυαρίας υπό τη διεύθυνση του υπουργού-προέδρου Franz Josef Strauss οργάνωσαν πολλαπλές επαφές με τους ιθύνοντες των Σλοβένων και Κροατών. Ο λόγος ήταν να αποσπάσουν οικονομικά τα βόρεια κράτη της Γιουγκοσλαβίας, προκειμένου να τα εντάξουν στην οικονομία της Δύσης, κατά πρώτον στην Αυστρία και τη Γερμανία. Το εργαλείο που επέτρεψε στο Βερολίνο ν' αρχίσει την διάσπαση αυτής της χώρας πέρασε υπό την μορφή μιας «Κοινότητας εργασίας», (Αrbeitsgemeinschaft), Alpen-Adria. Ιδρυθείσα στις 20 Νοεμβρίου 1978, η Κοινότητα αυτή, συγκέντρωσε διάφορες περιοχές, προερχόμενες από διαφορετικές χώρες . Εκτός από τη Βαυαρία συναντάμε εκεί περιοχές ελβετικές, αυστριακές και ιταλικές. Σ' αυτές προστέθηκαν μετά την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου και περιοχές ουγγρικές καθώς επίσης οι βόρειες επαρχίες της παλαιάς Γιουγκοσλαβίας. Ισχυρή, έχοντας μία έκταση 306.000 χλμ2, η εδαφική αυτή οντότητα αποδεσμεύτηκε σταδιακά από την εξουσία των επί μέρους κρατών και ανέλαβε τομείς όπως τη χωροταξία, τις συγκοινωνίες κι ακόμη τη γεωργία. Αυτή η δυναμική ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με τη δράση της Association des Regions Frontalieres Europeennes (ARFE), (Ένωσης Ευρωπαικών Παραμεθορίων Περιοχών), ενός γερμανο-ευρωπαικού ιδρύματος, του οποίου ο δηλωμένος σκοπός συνίσταται στο να μετατρέψει τα εθνικά σύνορα σε απλά διοικητικά όρια. 

Το προοίμιο της απόσχισης της Σλοβενίας και της Κροατίας ξεκίνησε το 1987 όταν το γιουγκοσλαβικό κράτος, μη δυνάμενο να ανταποκριθεί στα χρέη του, βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας. Η κατάσταση αυτή υποχρέωσε την κυβέρνηση της χώρας να υποκύψει στον ταπεινωτικό ζυγό (Καυδιανά δίκρανα) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (FMI). Αυτό υπήρξε και η αρχή του τέλους. Το εκμεταλλεύθηκε η γερμανική κυβέρνηση για να υποστηρίξει ότι η Σλοβενία και η Κροατία, όντας περιοχές πιο εύπορες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες του Νότου, είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να ενταχθούν στην Ευρωπαική Ένωση (ΕΟΚ, ακόμη, κατά την εποχή εκείνη). Το δέλεαρ αυτό, σαν τραγούδι σειρήνας, επέφερε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Τον Ιούνιο του 1991 οι δύο δημοκρατίες της Βορείου Γιουγκοσλαβίας κήρυξαν την ανεξαρτησία τους, την οποία αναγνώρισε ρητά ο υπουργός Εξωτερικών, Hans-Dietrich Genscher, τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους. Η απόφασή του παρέσυρε και άλλα ευρωπαικά κράτη, πυροδοτώντας έτσι το γιουγκοσλαβικό καμίνι. Στην πραγματικότητα, η Alpen-Adria είχε προηγηθεί της καθοριστικής αυτής πράξης της Γερμανίας για τον διαμελισμό του γιουγκοσλαβικού κράτους, όταν στις 3 Ιουλίου 1991 σε μία σύνοδο της ολομέλειας δήλωσε : «Τα μέλη της Κοινότητας εργασίας Αlpen-Αdria παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία την κλιμάκωση της βίας στη Γιουγκοσλαβία που απειλεί την ειρήνη στην Ευρώπη (...). Φρονούν ότι είναι καθήκον τους να ενεργήσουν μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους, ώστε να αναγνωρισθεί το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών της Γιουγκοσλαβίας και να γίνονται σεβαστές οι αποφάσεις που πηγάζουν από όργανα εκλεγμένα με δημοκρατικές διαδικασίες. Στηρίζουν πάνω απ' όλα τις δημοκρατικές, φιλειρηνικές προσπάθειες των μελών κρατών της Σλοβενίας και Κροατίας, προκειμένου να ασκήσουν τα δικαιώματά τους για αυτοδιάθεση. Είναι πεπεισμένα ότι οι δημοκρατίες αυτές έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία, την ελευθερία και την αλληλεγγύη μέσα στους κόλπους της Κοινότητας Εργασίας Alpen-Adria». 

Η διάσπαση της γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας κατέληξε στην εμφάνιση πολλαπλών ανεξαρτήτων μονάδων. Οι συμφωνίες Dayton που υπεγράφησαν το 1995 προσδιόρισαν προσωρινά τα σύνορα των νεοσυσταθεισών αυτών οντοτήτων που αναδύθηκαν μέσα από αίμα. Εν τω μεταξύ η υπόθεση του Κοσόβου δεν είχε κλείσει. Αυτή η αυτόνομη σερβική επαρχία, πραγματική εστία του πολιτισμού αυτής της χώρας, κατοικήθηκε σταδιακά από μουσουλμάνους, προερχόμενους από την Αλβανία. Αξιώνοντας την ανεξαρτησία τους απέναντι στο Βελιγράδι, οι αλβανοί αντιπρόσωποι του Κοσόβου δέχθηκαν την πλήρη στήριξη της «Ομοσπονδιακής Ένωσης Ευρωπαικών Εθνοτήτων» (UFCE), ενός ευρωπαικού ιδρύματος -στην ουσία όμως γερμανικού- που προάγει την οργάνωση των εθνοτήτων της Ευρώπης. Έχοντας τη συμπαράσταση ενός υψηλού αξιωματούχου του Υπουργείου Εσωτερικών της Γερμανίας, η UFCE υποστήριξε πλήρως τις διεκδικήσεις των Κοσοβάρων. Συνελθούσα, υπό την ονομασία «Ένωσις Κοσοβάρων», η οργάνωση αυτή δέχθηκε την στήριξη του Βερολίνου, έχοντας όμως την έδρα της ...στις ΗΠΑ, στο Ιλινόις.

 Η στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ, το Μάρτιο του 1999, λύγισε τη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας η οποία αναγκάστηκε στο εξής να υποστεί αναδιοργάνωση του γεωγραφικού της χώρου.

 
Τα Βαλκάνια ως ζώνη τράνζιτ

Το μεγάλο «σφάλμα» του σέρβου προέδρου Μιλόσεβιτς στα μάτια των παγκοσμιοποιητών ήταν ότι αρνήθηκε να ενταχθεί στην πολιτική και οικονομική οργάνωση που εκθείαζε η ευρω-ατλαντική κοινότητα. Πράγματι, η καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας επέτρεψε μία πλήρη αναδιοργάνωση του πολιτικού, οικονομικού και στρατιωτικού σκηνικού. Μετά το πέρας του πολέμου του 1999 οι ΗΠΑ κατασκεύασαν μια στρατιωτική βάση στο Κόσοβο, την πιο σύγχρονη και πιο σημαντική στην Ευρώπη: το Bondsteel. Έχοντας τη δυνατότητα να στεγάσει έως 7.000 στρατιώτες, αυτή η υπερσύγχρονη βάση, είναι σε θέση να παρακολουθεί το σύνολο των Βαλκανίων καθώς και τη Μαύρη Θάλασσα και την Τουρκία. Αυτή η αμερικανική παρουσία, πρώτος εργοδότης των Κοσοβάρων, προσελκύει πελατεία στη μόλις συσταθείσα, ανεξάρτητη κυβέρνηση της Πρίστινα. Με πιο σαφείς όρους, το Κόσοβο αποτελεί ένα παράρτημα της αμερικανικής επικράτειας στην Ευρώπη. Η βούληση αυτή των ΗΠΑ, να αναμιχθούν στη ζώνη αυτή, εξηγείται λόγω της αποφασιστικής σπουδαιότητας της διοχέτευσης των υδρογονανθράκων με προέλευση την Κασπία θάλασσα, πιο συγκεκριμένα το Μπακού. Ανάμεσα στους πολυάριθμους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου μπορούμε να σημειώσουμε το διαβαλκανικό Μπουργκάς-Βλόρα (=λιμάνι της Αλβανίας), το BTC (Μπακούν-Τσευχάν),το Blue Stream, το Nabucco,...ανταγωνιστικά του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Southstream.

Η πολιτική των ΗΠΑ έχει στόχο να ελέγχει τα Βαλκάνια, περνώντας από την κεντρική Ασία μέχρι την Εγγύς Ανατολή. Αυτό επιχειρείται αναπόφευκτα με μία «βαλκανοποίηση» (κατακερματισμό) αυτής της ζώνης, σύμφωνα με την παλαιά καλή συνταγή του «διαίρει και βασίλευε».Ο τεμαχισμός της Ευρώπης λόγω εφαρμογής των γερμανο-ευρωπαικών σεναρίων συνοδεύεται κι από τη βούληση να διασπασθούν τα κράτη της Εγγύς Ανατολής σε μία πληθώρα από εθνικές και θρησκευτικές οντότητες. Η φιλοδοξία αυτή παρουσιάστηκε επίσημα στο στρατιωτικό περιοδικό AFJ (Armed Forces Journal) τον Ιούνιο του 2006 από την πέννα του Ralph Peters, παλαιού αξιωματικού πληροφοριών. Στην πράξη, οι εργασίες αυτές στηρίχθηκαν κατά πολύ στις αντίστοιχες του βρετανού ισλαμολόγου Bernard Lewis, προσκείμενου στους νέο-συντηρητικούς.(7). Η σπουδαιότητα διασφάλισης της μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου ανάμεσα στην Εγγύς Ανατολή και τα Βαλκάνια εξηγεί επίσης την επιθυμία να στηθεί μία ευρω-περιοχή στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτή η αντίληψη καλλιεργήθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πολλαπλών συνεδριάσεων μεταξύ του πολύ ισχυρού Bruce Jackson, προσκείμενου στους νέο-συντηρητικούς κύκλους και των φορέων των ευρωπαιστών. Όπως υποστηρίζει με σαφήνεια ο αντιπρόσωπος των ΗΠΑ: «Η Μαύρη θάλασσα αποτελεί το καινούργιο σημείο επαφής ανάμεσα στην ευρωατλαντική κοινότητα και τη μεγάλη Μέση Ανατολή». Κατά συνέπεια αντιλαμβανόμαστε καλύτερα την έμφαση που δίνεται στην ανεξαρτησία του Κοσόβου, το οποίο μέσω της αμερικανικής βάσης που διαθέτει θα αποτελέσει για την Ουάσιγκτον ένα πραγματικό αεροπλανοφόρο που θα «χτενίζει» κυριολεκτικά το σύνολο αυτής της ζώνης. 

Τα γεγονότα που επέσπευσαν την ανεξαρτησία του Κοσόβου είχαν αναγγελθεί κατά την διάρκεια συσκέψεων των ευρωβουλευτών και των αντιπροσώπων του Κογκρέσσου των ΗΠΑ. Πράγματι μέσα στα πλαίσια του Transatlantic Legislators Dialogue (TLD) (Υπερατλαντικού Διαλόγου Νομοθετών) σε μία σύνοδο από τις 18 ως 21 Απριλίου 2006 στη Βιέννη, φάνηκε ήδη το κλίμα. Σύμφωνα με την τελική έκθεση του ΤDL: «Η αμερικανική αντιπροσωπεία επικεντρώνεται στο θέμα του Κοσόβου κι επισημαίνει ότι η ημι-ανεξαρτησία του Κοσόβου δεν είναι η πιο καλή επιλογή. Αντιθέτως θα πρέπει να εφαρμοσθεί η αυτοδιάθεση και η Σερβία να γίνει μία χώρα ομαλή, πλήρως ενταγμένη στη διεθνή κοινότητα». Αυτή η ίδια αντιπροσωπεία δηλώνει : « Υπάρχει βεβαίως ένα ευρύτερο πρόβλημα: Θα πρέπει να διαθέτει κάθε γλώσσα, κάθε διάλεκτος και δική της σημαία και ανεξάρτητο κράτος;». Εν πάση περιπτώσει είναι πλέον κάπως αργά για να τα σκεφθούμε αυτά.

Η αναγνώριση της κυριαρχίας του Κοσόβου από τις βασικές δυνάμεις της Δύσης αποτελεί μία πραγματική καμπή στις διεθνείς σχέσεις. Σε συνέχεια του πολέμου του 1999, το Συμβούλιο Ασφαλείας με το ψήφισμα 1244 ανεγνώρισε την ακεραιότητα του σερβικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσόβου, το οποίο τύγχανε κάποιας ενισχυμένης αυτονομίας.

Η κατάφωρη παράβαση αυτού του ψηφίσματος κονιορτοποιεί το διεθνές δίκαιο. Προς τι λοιπόν να συντάσσονται ψηφίσματα που θα καταπατηθούν; Άλλωστε, η αναγνώριση αυτού του κράτους ανοίγει διάπλατα το κουτί της Πανδώρας. Τι απάντηση να δοθεί στις άλλες περιοχές στην Ευρώπη και πανταχού ανά τον κόσμο, που επιθυμούν με τη σειρά τους να αποκτήσουν ανεξαρτησία; Υπό το πνεύμα της παγκοσμιοποίησης, εχθρού των Εθνών-Κρατών, η ανάδειξη αυτού του κράτους προδιαγράφει σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων ( domino effect) που θα καταλύσουν την εδαφική ακεραιότητα πολλών άλλων χωρών. Ακόμη κι αν το επεδίωκαν, δεν θα μπορούσαν να το πετύχουν καλύτερα. Αλλά ακριβώς πρέπει να πιστέψουμε ότι οι Αλ Καπόνε της παγκοσμιοποίησης το έπραξαν έχοντας πλήρη επίγνωση. Στην ανατολή του 21ου αιώνα καμμία ανθρώπινη εξουσία δεν φαίνεται να είναι ικανή να αναχαιτίσει το κτίσιμο του πύργου της Βαβέλ. Διαβάστε περισσότερα...