Δευτέρα 9 Μαρτίου 2009

Μετριοπαθής ισχύς στην αμερικανική εξωτερική πολιτική


Του Gabor Steingart
DER SPIEGEL


Αν υπάρχει ένα κοινό στοιχείο που χαρακτηρίζει τους Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής, αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τους κύκλους στα μάτια των εκάστοτε υπουργών εξωτερικών. Για την Μαντλίν Ολμπράιτ αλλά και την Κοντολίζα Ράις θεωρούνταν έμβλημα διάκρισης και τιμής. Mε την μεταβίβαση του Μπόιγκ 757, του επίσημου αεροσκάφους του υπουργείου εξωτερικών, οι κύκλοι, ανήκουν πλέον στην Χίλαρι Κλίντον.

Με την συμπλήρωση ενός μήνα στο υπουργείο εξωτερικών, η Κλίντον φαίνεται ήδη εξουθενωμένη. Έχοντας μόλις επιστρέψει από την Ιαπωνία και την Κίνα, θα ταξιδέψει στη Γενεύη όπου θα συναντήσει τον Ρώσο ομόλογο της. Καθοδόν επισκέφθηκε την Μέση Ανατολή, όπου χωρίς περιστροφές δήλωσε, «Αναμένω αποτελέσματα».

Πριν από την αναχώρηση της από την Ουάσιγκτον, η Κλίντον θα δώσει ομιλία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ετήσια έκθεση των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται ήδη στο γραφείο της και περιέχει μία πληθώρα απαιτήσεων, προσδοκιών και ενδεχόμενων εκκλήσεων στην Κίνα και την Ρωσία, ως επίσης προς το Πακιστάν, την Σομαλία, την Συρία και αρκετά άλλα κράτη με ελλείμματα στον τομέα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Κλίντον, είναι πλέον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον και των παγκόσμιων ηθικών αξιών. Η ρήξη της με την προηγούμενη κυβέρνηση είναι έκδηλη στα όσα δεν δηλώνει. Στόχος της δεν είναι η επίπληξη ή η από καθέδρας διάλεξη. Κατονομάζει μάλιστα μόνο μία χώρα από την οποία αναμένει να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα – την δική της. Η Αμερική, τονίζει, θα πρέπει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, να προασπίσει τα ιδανικά της, να τεθεί επικεφαλής και να δώσει το παράδειγμα. Πάνε πολλά χρόνια από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες επέκριναν εαυτόν σε τέτοιο έντονο βαθμό.

Το νέο ύφος και ήθος είχε καθορίσει την προηγουμένη ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν βασανίζουν. Δεσμευόμαστε για αυτό απόψε, εδώ!», είχε με έμφαση δηλώσει στην πολυαναμενόμενη ομιλία του κατά την κοινή συνεδρία του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον.

Η Αμερική επιστρέφει στην «ρεαλπολιτίκ». Η Αμερική είναι δημοκρατία, ωστόσο η εξαγωγή αυτής της αξίας σε απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου, δεν είναι πλέον ο πρωταρχικός της στόχος. Η εποχή της υπεροψίας έχει λήξει. Στην ομιλία του στο Κογκρέσο, ο Ομπάμα αναφέρθηκε σε «μια νέα εποχή ενεργούς εμπλοκής και διπλωματίας», αποφεύγοντας να κάνει χρήση του όρου «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας». Όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει και ο πρώην πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ «ο μόνος τρόπος για να αποκτήσεις ένα φίλο, είναι να είσαι πρώτιστα εσύ».

Αυτή την περίοδο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επανεξετάζουν τα διεθνή δεδομένα και επαναπροσδιορίζουν τα συμφέροντα τους. Το περίγραμμα της εξωτερικής πολιτικής του προέδρου Ομπάμα βρίσκεται ήδη υπό διαμόρφωση, συνδυάζοντας την ισχύ με την αποκλιμάκωση των εντάσεων, κάτι που φυσικά δεν αρέσει σε όλους. «Η ήπια επιρροή» εξυπακούει συζήτηση, διαπραγμάτευση, φιλική προσέγγιση και απειλή. Η στρατιωτική δράση μπορεί να μην έχει αποσυρθεί από το τραπέζι, εντούτοις κρίνεται ως η υστάτη επιλογή. Πρωταρχικός στόχος είναι, ει δυνατόν, η αποκλιμάκωση των εντάσεων, χωρίς την ίδια στιγμή να αποκλείεται μια αποφασιστική προσέγγιση, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Ο Ομπάμα αντιλαμβάνεται ότι ο κόσμος δεν αποτελείται από το καλό και το κακό, αλλά από χώρες με διαφορετικά συμφέροντα και αξίες. Στόχος μιας επιδέξιας εξωτερικής πολιτικής είναι η δημιουργία ισορροπιών, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδεχθούν οι παλιές δομές άσκησης εξουσίας στην Ουάσιγκτον.

Ωστόσο, οι Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι οι οποίοι εμφανίζονται δημόσια, δίνουν πλέον την εντύπωση ότι έχουν περάσει από πρόγραμμα επανεκπαίδευσης. Ο ναύαρχος Μάικ Μιούλεν, επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου Στρατού, δύσκολα κρύβει την ανησυχία του. «Οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί και σοβαροί», τονίζει με στόμφο αλλά και με δισταγμό, με την φορτωμένη με παράσημα στολή του να σφίγγει καθώς μιλάει. Για να προσθέσει ευθύς αμέσως ότι η ανάληψη στρατιωτικής δράσης, «δεν είναι η απάντηση σε όλα τα προβλήματα». Θέση την οποία υιοθέτησαν εδώ και καιρό οι Ευρωπαίοι, Κινέζοι και Ρώσοι ομόλογοι του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.