Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012

Η μετά τον Άσαντ εποχή στη Μέση Ανατολή



Χρήστος Ιακώβου
Σήμερα στη Συρία, τόσο οι εσωτερικές εξελίξεις όσο και ο διεθνής παράγοντας, επιταχύνουν την καθεστωτική αλλαγή. Η παρατεταμένη διάρκεια που λαμβάνει η εξέγερση με τη σταδιακή στρατιωτικοποίησή της ενισχύει σημαντικά τον αντικαθεστωτικό πυρετό. Το καθεστώς Άσαντ, από τη στιγμή που δεν μπόρεσε να ελέγξει την κρίση από την αρχή, έχει εκ των πραγμάτων εμπλακεί σε ένα φαύλο κύκλο που θυμίζει την αντίδραση του Μουαμμάρ Καντάφι όταν άρχισε η εξέγερση στη Λιβύη. Όσο παρατείνεται η εξέγερση άλλο τόσο εξανεμίζονται οι όποιες ελπίδες για το καθεστώς Άσαντ να επιβιώσει και μαζί διακυβεύεται το όποιο σενάριο συνέχισης της μειονότητας των αλαουιτών επί της πλειοψηφίας των σουννιτών.
Με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα είτε με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είτε χωρίς, η εμπλοκή της Δύσης στην προσπάθεια αποδυνάμωσης του καθεστώτος Άσαντ παίζει καταλυτικό ρόλο.
Ένας άλλος παράγοντας που εξανεμίζει τις ελπίδες του σημερινού συριακού καθεστώτος είναι οι καθολικές προσπάθειες της Δύσης να αποδυναμώσει την επιρροή του Ιράν στη Μέση Ανατολή, το πιο βασικό στυλοβάτη της Συρίας τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ήδη οι κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ εναντίον της Τεχεράνης αναγκάζουν το καθεστώς λειτουργεί υπό περιορισμούς σε σχέση με το παρελθόν.

Το τέλος της κυριαρχίας των αλαουιτών στη Συρία θα είναι σημαντικό γεωπολιτικό πλήγμα για το Ιράν. Η Τεχεράνη χωρίς τη συνεργασία της Συρίας δεν θα μπορεί να έχει την επιρροή που έχει στην περιοχή αφού τέτοιο ενδεχόμενο θα υποβαθμίσει και το άξονα που δημιούργησε με το καθεστώς Άσαντ, τη Χιζμπολλάχ και τη Χαμάς. Αυτό το σενάριο με τη σειρά του θα καταστήσει το Ιράν πιο ευάλωτο στις πιέσεις της Δύσης σε σχέση με τις ισχυρές πιέσεις που δέχεται για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ένα μείζονος σημασίας θέμα το οποίο εγείρεται από αυτά τα δεδομένα είναι σε περίπτωση ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, και κατ’ επέκταση γεωπολιτική αποδυνάμωση του Ιράν στην περιοχή, θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το κενό ισχύος στην περιοχή, αν λάβουμε υπόψη και τη ρευστή κατάσταση στο Λίβανο, στο Ιράκ και στις Παλαιστινιακές περιοχές.
Ήδη, ο Λίβανος κινείται επί ξυρού ακμής αφού η εύθραυστη πολιτική συγκατοίκηση των αντίπαλων θρησκευτικών και κοινωνικών ομάδων, που αντανακλούν το βαθύτατα κατακερματισμένο πληθυσμό της χώρας, επετεύχθη εν πολλοίς ένεκα της επικυριαρχίας και του παρεμβατισμού της Συρίας. Για τη Δαμασκό, υπήρξε από τη δεκαετία του 1970 θέση ότι η κατάρρευση του Λιβανικού κράτους έδιδε το δικαίωμα στο Ισραήλ να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας και να ενισχύει τη θέση έναντι της Συρίας και, επιπλέον, τυχόν κατάρρευση του Λιβάνου θα προκαλούσε επέκταση της κρίσης στο εσωτερικό της χώρας και θα δημιουργούσε συνθήκες αστάθειας για το καθεστώς.
Σε περίπτωση μίας ασύντακτης κατάρρευσης του καθεστώτος Άσαντ θα δημιουργηθεί γεωπολιτικό κενό στην περιοχή, λαμβανομένου υπόψη του γεωπολιτικού ρόλου που παίζει η Συρία στην περιοχή από τη δεκαετία του 1960. Την κάλυψη του κενού θα σπεύσουν να την καλύψουν πρώτες και μάλιστα ανταγωνιστικά η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία. Έτσι εξηγείται η επιλογή της Τουρκίας να υποστηρίξει την ανατροπή του μπααθικού καθεστώτος της Δαμασκού παρά τη δυναμική που διαμόρφωσε η ειδυλλιακή σχέση με τον Άσαντ από το 2003 μέχρι το 2011.

www.geopolitics-gr.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.